Nghi lễ cúng Tết ông Công ông Táo: 7 sai lầm cần tránh

Tết ông Công ông Táo là dịp lễ đặc biệt trước những ngày Tết của người Việt. Theo đó, hàng năm cứ vào ngày 23 tháng chạp âm lịch, các gia đình Việt Nam đều chuẩn bị sắm sửa tiễn ông Công ông Táo lên chầu trời, báo cáo công việc một năm qua. Nghi lễ cúng ông Công ông Táo được chuẩn bị rất cầu kỳ, cẩn thận. Chi tiết về mâm cỗ ngày Tết ông Công ông Táo và bài cúng tết ông Công ông Táo được giới thiệu đầy đủ trong bài viết dưới đây. 

Nghi lễ tết ông Công ông Táo

Tết ông Công ông Táo là gì?

Theo phong tục truyền thống của người Việt, ngày lễ cúng Tết ông Công ông Táo được làm vào 23 tháng chạp âm lịch. Như vậy, tính theo dương lịch, tết ông Công ông Táo 2023 sẽ vào ngày 14/1/2023. 

Sự tích ông Công ông Táo 

Sự tích ngày Tết ông Công ông Táo gắn liền với câu chuyện về tình nghĩa vợ chồng. Trọng Cao và Thị Nhi là vợ chồng lấy nhau đã lâu nhưng không có con. Từ đó, lâu ngày, Trọng Cao sinh buồn phiền. Đến một hôm, hai vợ chồng cãi vã, Trọng Cao có nhỡ tay đánh vợ, Thị Nhi buồn bực bỏ ra đi. Sau một thời gian, Thị Nhi gặp Phạm Lang, cả 2 nên duyên vợ chồng. 

Sự tích ông Công ông Táo

Trọng Cao sau khi nguôi giận thì đi tìm lại vợ, trên đường tìm vợ, anh không mang đủ tiền nên phải đi ăn xin. Vô tình Trọng Cao hỏi ăn xin đúng nhà Thị Nhi, vợ chồng nhanaj ra nhau, Thị Nhi lúc này tỏ lòng ân hận vì đã lấy Phạm Lang. Khi hai người đang ngồi nói chuyện, Phạm Lang bất chợt về, vì không muốn chồng biết chuyện, Thị Nhi bảo Trọng Cao trốn vào đống rơm sau nhà.

Không ngờ, hôm đó Phạm Lang về nhà đốt rơm làm tro bốn ruộng, Trọng Lang vì sợ không dám chui ra, nên bị thiêu chết, Thị Nhi thương chồng liền nhảy vào đống rơm đang cháy cứu nhưng không qua khỏi. Phạm Lang không hiểu chuyện gì cũng nhảy vào cứu vợ. Sau đó, linh hồn của 3 người được đưa lên thượng đế. Thượng Đế thấy cả 3 đều có tình nghĩa nên sắc phong làm Táo với chức vụ khác nhau. Trọng Cao làm Thổ Địa. Phạm Lang làm Thổ Công. Thị Nhi làm thổ kỳ. Từ đó, mỗi 23 tháng chạp hàng năm, 3 vị Táo sẽ lên chầu trời, báo cáo về những diễn biến của 1 năm đã qua. 

Cúng ông Công ông Táo ngày nào? 

Hiện nay, nhiều gia đình do công việc bận rộn hay hoàn cảnh nhà ở đặc biệt mà thường làm lễ cúng ông Công ông Táo sớm hơn 1-2 ngày. Điều này cũng có thể được chấp nhận do quan niệm làm lễ cúng ông Công Táo có thể thực hiện trước 12h ngày 23 tháng chạp. 

Tuy nhiên, thời điểm đẹp nhất để làm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo về trời là từ 7h - 12h ngày 23 tháng chạp. Nếu có thời gian thuận lợi và điều kiện thực hiện các nghi lễ cẩn thận, chỉnh chu, bạn nên chọn thời gian này để lễ cúng ông Công ông Táo. 

Thông thường, thời tiết ngày Tết ông Công ông Táo thường mát mẻ, ôn hòa, thuận lợi cho các hoạt động cúng lễ. 

Ngày 23 tháng chạp: các Táo lên chầu trời báo cáo 

Ý nghĩa của tết ông Công ông Táo

Ý nghĩa của tết ông Công ông Táo theo quan niệm của người Việt:

• Mong thần Táo (Thần cai quản bếp núc trong gia đình) sẽ phù hộ cho gia đình một năm mới bình an, gặp nhiều may mắn, báo cáo những điều tốt về gia đình đến Thiên Đình trong một năm đã qua. 

Nghi lễ thả cá chép ngày ông Công ông Táo 

• Ý nghĩa của phong tục thả cá chép ngày lễ ông Công ông Táo mang ngụ ý “cá chép hóa rồng”. Theo đó, cá chép được thả xuống sẽ vượt vũ môn, hóa rồng, đưa ông Công ông Táo về chầu trời. Ngoài ra, đây còn là hình ảnh biểu trưng cho sự thăng hoa, kiên trì, bền bỉ, vượt khó để đi đến thắng lợi, thành công. 

Như vậy, ngày Tết ông Công ông Táo là ngày lễ rất quan trọng trước mỗi dịp Tết đến xuân về của người Việt. Vậy, tết ông Công ông Táo cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây.

Nghi lễ cúng Tết ông Công ông Táo

Nghi lễ cúng Tết ông Công ông Táo ở mỗi gia đình có thể sẽ có vài khác biệt. Đặc biệt, đời sống hiện đại ngày này khiến các nghi thức cúng lễ được giản lược nhiều. Tuy nhiên, để ngày Tết ông Công ông Táo vẫn giữ được ý nguyên vẹn ý nghĩa, mỗi gia đình cần chuẩn bị đầy đủ mâm cơm cúng ông Công ông Táo và thực hiện đủ các nghi lễ cúng bái dưới đây. 

Mâm lễ cúng ông Công 

Mâm cỗ tết ông công ông táo

Tết ông Công ông Táo cần chuẩn bị gì? Đồ cúng lễ cần chuẩn bị Tết ông Công ông Táo sẽ không cần quá cầu kỳ. Song, phải đầy đủ các phần dưới đây. 

Văn khấn tết ông công ông táo

Sau khi chuẩn bị đầy đủ lễ vật cúng ông Công ông Táo, gia đình cần sửa soạn trang phục gọn gàng để chuẩn bị khấn lễ. Bài cúng tết ông Công ông Táo có nội dung như sau:

“Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại:…………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.

Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật!

Nam mô A di đà Phật!

Nam mô A di đà Phật!” 

Khấn lễ ông Công sau khi chuẩn bị lễ vật 

Sau khi đọc văn khấn tết ông Công ông Táo, gia chủ đợi hết hương rồi thắp tuần hương thứ 2 và hạ lễ. Trước khi hạ lễ cần vái 3 vái khấn tạ, sau đó hóa mã và mang cá đến sông, ao, hồ lớn để thả. 

7 sai lầm cần tránh vào ngày Tết ông Công ông Táo 

Truyền thống cúng tết ông Công ông Táo đã có từ rất lâu. Tuy nhiên, đến nay vẫn nhiều gia đình chưa thực hiện đúng nghi lễ cúng Tết ông Công. Ngoài ra, còn nhiều gia đình thực hiện sai, làm mất đi ý nghĩa và tính linh thiêng của ngày lễ này. 

Cùng điểm qua những sai lầm thường gặp của nhiều gia đình khi cúng lễ ông Công ông Táo dưới đây: 

• Cúng lễ ông Công ông Táo sau 12h ngày 23 tháng chạp. Thời điểm này ông Công ông Táo đã về trời, việc cúng lễ được coi là không còn ý nghĩa. 

• Sử dụng các loại thịt: vịt, chim, ngỗng, trâu, dê, chó trên mâm lễ mặn. Đây là điều được dân gian kiêng thực hiện vào ngày Tết ông Công ông Táo. 

• Đặt mâm cúng dưới bếp. Nhiều gia đình nhầm tưởng cúng lễ ông Công ông Táo phải đặt mâm lễ dưới bếp. Nhưng thực tế, điều này hoàn toàn sai với lễ nghi thông thường. Cần đặt mâm cúng lễ trên ban thờ chính của gia đình. 

Không đặt mâm lễ cúng ông Công dưới bếp 

• Cúng lễ vật cầu kỳ. Nhiều gia đình bày lễ cúng ông Công ông Táo với nhiều lễ vật vàng mã đa dạng. Điều này là không cần thiết. Chỉ cần bày đúng và đủ các lễ vật cơ bản. 

• Chỉ mua 1 bộ mũ ông Công. Cúng ông Công ông Táo là cúng 2 ông - 1 bà. Do đó, bộ mã mua cần phải đủ 2 mũ ông, 1 mũ bà. 

• Thiếu hoa quả trong mâm lễ cúng. Nhiều gia đình chỉ  chuẩn bị lễ mặn trên mâm cúng ông Công ông Táo. Đây là thiếu sót vô cùng lớn. 

• Thả cá từ trên cao xuống. Nghi lễ thả cá thực hiện đúng là phải làm nhẹ nhàng, thả cá ở độ cao vừa phải, tránh thả cá kiểu: ném, vứt cá từ trên cao xuống, sẽ mất đi tính linh thiêng của nghi lễ. 

Trên đây là nghi lễ cúng Tết ông Công ông Táo theo truyền thống người Việt và những điều cấm kỵ vào ngày lễ ông Công mà bạn nên biết. Mong rằng, những thông tin hữu ích này sẽ giúp bạn chuẩn bị thật tốt cho ngày cúng lễ tiễn ông Táo về trời. Đừng quên tra cứu thời tiết ngày tết ông Công ông Táo tại Thời tiết 24h để có sự chuẩn bị tết nhất cho ngày lễ này.