Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - Di tích quốc gia đặc biệt ở Hải Phòng

Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là địa điểm du lịch tâm linh Hải Phòng nổi tiếng, thu hút hàng nghìn du khách thập phương ghé thăm mỗi năm. Vậy đền Trạng Trình nằm ở đâu? Khu di tích có gì đặc sắc? Hãy cùng ThoiTiet24h tìm hiểu chi tiết khu di tích văn hóa lịch sử đặc biệt này trong bài viết dưới đây.

Khám phá đền Trạng Trình

Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm ở đâu?

Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm còn được gọi với nhiều tên gọi khác như đền quan Trạng, đền Trạng Trình, đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Ngôi đền linh thiêng nằm tại thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng.

Đây là nơi gắn liền với thân thế, sự nghiệp và cuộc đời của vị trạng nguyên thời triều Mạc Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Khu di tích đền Trạng Trình được thiết kế với 9 hạng mục công trình kiến trúc đặc sắc, trở thành một địa điểm du lịch tâm linh Hải Phòng hấp dẫn, nổi tiếng.

Đền Trạng Trình nằm ở Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng

Năm 2016, đền Trạng Trình đã được nhà nước công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. 

Điều này càng thu hút du khách thập phương ghé thăm mỗi khi du lịch thành phố cảng. 

Khám phá kiến trúc độc đáo tại Đền Trạng Trình 

Khu di tích sở hữu lối kiến trúc cổ kính, độc đáo, được xây dựng trên khu đất có diện tích lên tới 13ha, gồm 9 hạng mục chính:

• Tháp bút Kình Thiên.

• Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm.

• Bức hoành phi được tạc 4 chữ "An Nam Lý Học".

• Nhà trưng bày thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.

• Tượng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.

• Nhà Tổ đặt tượng phu nhân Minh Nguyệt - Vợ ông Nguyễn Bỉnh Khiêm.

• Phần mộ cụ thân sinh.

• Hồ Bán Nguyệt.

• Chùa Song Mai.

Mỗi hạng mục đều mang những giá trị kiến trúc tài hoa, độc đáo. Dưới đây là những điểm kiến trúc nổi bật khiến bạn ấn tượng khi ghé thăm đền Trạng Trình. 

Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm

Đền thờ Trạng Trình được thiết kế theo hình chữ “Đinh” với hậu cung 2 gian và tiền tế 3 gian 2 chái.

Hậu cung làm kiểu tường hồi bít đốc, hệ thống khung chịu lực gồm vì kèo, vì nách và vì nách được liên kết với nhau theo kiểu vì “ván mê”.

Khu vực cung cấm sẽ là nơi đặt khám và tượng Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Tiền tế gồm 22 cột gỗ lim và 4 bộ vì, kết cấu vì nóc theo dạng “giá chiêng chồng rường”. Trụ đấu chạm cánh sen. 

Đền thờ chính Nguyễn Bỉnh Khiêm

Đến đây bạn sẽ cảm thấy ấn tượng trước sự tài hoa, khéo léo của thợ nề ngày xưa. Đồng thời bạn dường như bước vào không gian cổ kính, cổ xưa dưới thời triều Lê.

Đền thờ thân phụ và thân mẫu của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Công trình được khởi công xây dựng năm 2010 với mặt chính hình chữ “Công”. Tất cả các hạng mục được thiết kế theo kiến trúc truyền thống, kiểu “chồng rường giá chiêng”, “vì ván mê”, “chống rường trụ trốn”.

Kết hợp với đó là họa tiết trang trí với chủ đề hoa sen, hoa dây lá lật hay mát lợp ngói vảy.

Kiến trúc truyền thống tại đền thờ thân phụ mẫu của Trạng Trình

Am Bạch Vân

Am Bạch Vân thuở xưa từng là nhà ở và lớp dạy học của Trạng Trình. Nơi đây được xây dựng sau khi Nguyễn Bỉnh Khiêm rời chốn quan trường trở về quê nhà. 

Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, Am Bạch Vân bị hư hỏng nặng nề. Công trình này được tu sửa vào năm 2004 với lối kiến trúc và trang trí đồng bộ với đền thờ chính.

Am Bạch Vân lợp mái tranh giản dị từng là nhà ở và lớp dạy học của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Quán Trung Tân

Quán Trung Tân cũng là một công trình được xây dựng sau khi Trạng Trình cáo quan về quê. Đây là một quán cổ do ông thiết kế và bỏ tiền. Tại đây, Nguyễn Bỉnh Khiêm còn dựng một bia đá, khắc bài “Trung Tân quán bia ký” bất hủ nhằm thể hiện rõ quan điểm tư tưởng của ông. 

Năm 1742, Vũ Phương Đề ghé thăm nhưng tấm bia đã cũ không thể đọc được chữ. Năm 1777, La sơn phu tử Nguyễn Thiếp đã đến thăm làng Trung Am và thấy bài ngũ ngôn đề 

“ Am, bia đều mất hết

Man mác dòng tuyết giang”

Như vậy, từ năm 1742 đến 1777, quán Trung Tân đã không còn. Mãi đến năm 2001, công trình này đã được dựng lại tại bến đò Hàn với diện tích 905.5m2 gồm 3 gian. 

Quán Trung Tân

Tháp bút Kình thiên

Công trình tháp bút Kình Thiên có diện tích lên tới 846m2. Tương truyền tháp bút là do học trò của Trạng Trình xây dựng cách đây 400 năm nhằm ca ngợi tài năng thiên bẩm của thầy như cột chống trời.

Năm tháng qua đi, công trình bị bào mòn, đổ nát. Đến thời Nguyễn, tháp bút được dựng lại theo kiểu 2 tầng 8 mái, lòng tháp rỗng, bên trong có đặt bát hương. Cửa tháp bút được đắp các vế câu đối.

Tháp bút Kình Thiên

Mộ phần cụ Nguyễn Văn Định

Cụ Nguyễn Văn Định là thân sinh của Nguyễn Bỉnh Khiêm, hiệu là Cù Xuyên tiên sinh. Cụ còn là người được vua Mạc phong là Thái Bảo nghiêm quận công. 

Sinh thời, cụ Nguyễn Văn Định theo học ở nhà Thái học và làm thầy dạy học. 

Sau khi cụ mất, mộ phần được đặt tại giữa cánh đồng làng Trung Am.

Tượng đài Nguyễn Bỉnh Khiêm

Một kiến trúc độc đáo khác tại đền Trạng Trình là bức tượng Nguyễn Bỉnh Khiêm. Tượng nặng 8.5 tấn, cao 5.7m được tạc từ đá granite trong tư thế ngồi, tay trái cầm sách, tay phải cầm bút thể hiện phong thái nhà giáo tôn kính.

Hai bên tượng là 2 bức phù điêu dài hơn 20m, cao hơn 5m.

Bức phù điêu bên trái miêu tả giai đoạn lịch sử của địa phương.

Bức phù điêu bên phải mô tả cuộc đời và sự nghiệp của Trạng Trình.

Phía trước tượng đài là khoảng sân quảng trường rộng lớn. Đây cũng là một địa điểm quen thuộc tổ chức các lễ hội, sự kiện lớn tại thành phố hoa phượng đỏ.

Sừng sững bức tượng Nguyễn Bỉnh Khiêm

Bức phù điêu lớn tại đền Nguyễn Bỉnh Khiêm

Những cổ vật giá trị tại Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Đền Trạng Trình còn là nơi lưu giữ nhiều món cổ vật có giá trị lịch sử cao với niên đại từ thế kỉ XVIII – đầu thế kỷ XX. 

Có thể kể đến như bát bửu, long ngai, câu đối, bài vị, bản chúc,...Đặc biệt, món cổ vật đáng chú nhất là bát hương gốm men vàng nâu ( thế kỷ XVIII), bia đá “Từ vũ bi ký”...

Ngoài ra còn có khối đá xanh hình chữ nhật khắc 3 chữ “ Trường Xuân Kiều”. Tương truyền đây là 3 chữ Hán do đích thân Nguyễn Bỉnh Khiêm viết nhằm khuyến khích người dân xây cầu. 

Khu nhà trưng bày những món cổ vật giá trị tại đền Trạng Trình

Lễ hội Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Hàng năm cứ vào dịp 27-29 tháng 11 âm lịch, người dân Hải Phòng nói riêng và du khách thập phương nói chung lại nô nức về đây tham dự lễ hội đền Trạng Trình.

Lễ hội được tổ chức long trọng với các nghi thức như cáo yết, rước văn, lễ mộc dục cùng nhiều chương trình văn hóa nghệ thuật đặc sắc của địa phương như:

• Múa Tứ Linh

• Đua thuyền

• Đấu vật

• Múa rối cạn

• Cờ tướng

• Pháo đất

• Đu sòng/ đu tiên

• Rối nước

Lễ hội không chỉ là dịp du khách thập phương ghé thăm trẩy hội, tìm hiểu công lao to lớn của Trạng Trình mà còn góp phần phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, khơi dậy niềm tự hào dân tộc của người dân Việt Nam. 

Lễ hội Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Sau khi tham dự xong lễ hội Trạng Trình, du khách có thể kết hợp tham quan một số địa điểm du lịch Hải Phòng nổi tiếng khác như đảo Hòn Dấu, Đồ Sơn, Cát Bà,....

Tạm kết

Với không gian yên bình trang nghiêm cùng với lối kiến trúc cổ xưa độc đáo, đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là một địa chỉ lý tưởng cho bạn thư giãn, buông bỏ mọi phiền muộn. Nếu đã đặt chân đến thành phố hoa phượng đỏ rực rỡ đừng quên ghé thăm nơi đây để thành kính dâng hương cầu bình an cho người thân và bạn bè. Hi vọng với bài viết này bạn có thêm nhiều kinh nghiệm quý giá để khám phá đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm trọn vẹn nhất.