Mưa axit là gì? Vì sao tiếp xúc với mưa axit rất nguy hiểm?

Khi nhắc đến các hiện tượng thời tiết gây ảnh hưởng xấu đến môi trường, "mưa axit là gì?" chắc chắn là một câu hỏi nhiều người thắc mắc. Nó không chỉ làm ô nhiễm đất và nước, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng, mà còn phá hủy các công trình xây dựng, làm suy giảm chất lượng không khí. 

Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân hình thành và những tác động của mưa axit qua bài viết dưới đây.

Mưa axit là gì?

Mưa axit là gì?

Mưa axit là hiện tượng mưa chứa các hạt axit và một số kim loại nguy hiểm khiến cho nước có độ pH dưới 5,6. 

Thông thường, các loại nước (bao gồm cả nước uống) có độ pH trung tính từ 6,5 đến 8.5. Tuy nhiên, mưa axit càng có tính axit thì mức pH càng thấp.

Nguyên nhân gây mưa axit là gì?

Nguyên nhân gây ra mưa axit

Có hai nguyên nhân chính gây ra mưa axit, đó là do con người và sự thay đổi của tự nhiên:

• Nguyên nhân con người: Hoạt động sản xuất của các nhà máy công nghiệp sử dụng chất đốt như than đá, dầu mỏ,... sản sinh ra các khí độ như lưu huỳnh đioxit (SO2) và nitơ đioxit (NO2). Ngoài ra, mưa axit còn do sự xuất hiện ngày càng nhiều của các nhà máy luyện kim, lọc dầu hay nhiệt điện.

• Nguyên nhân tự nhiên: Lượng lưu huỳnh và nitơ trong không khí tăng lên đột ngột do hiện tượng cháy rừng, núi lửa phun trào cũng gây ra mưa axit.

Quá trình hình thành mưa axit như thế nào?

Như đề cập ở trên, mưa axit được hình thành do lượng khí thải SO2 và NO2 xuất hiện nhiều trong không khí và tập trung ở một khu vực, thường là những nơi phát triển công nghiệp và hóa chất.

Các khí SO2 và NO2 tương tác với các thành phần khác trong bầu khí quyển như oxi, hơi nước và các chất hóa học khác, từ đó gây ra các phản ứng hóa học và hình thành hình thành axit sulfuric (H2SO4) và axit nitric (HNO3).

Các axit này có khả năng hòa tan trong nước và hình thành các hạt axit.

Quá trình hình thành mưa axit

Hơi nước bốc lên, tích tụ và tạo ra mưa, khi đó những hạt axit tạo ra từ quá trình trên sẽ hòa cùng với nước mưa.

Nếu độ pH của nước mưa thấp hơn 5,6, hiện tượng mưa axit được hình thành.

Ngoài axit, mưa axit còn chứa kim loại nặng và bụi bẩn di hơi nước từ nguồn nước bị ô nhiễm.

Nước mưa axit cũng có khả năng hòa tan các oxit gây hại như oxit nitơ (NOx) và các hợp chất kim loại, làm tăng tính độc lên nhiều lần.

Lịch sử mưa axit ở Việt Nam

Mưa axit ở Việt Nam đã được ghi nhận từ cuối thế kỷ 20, với những biểu hiện rõ rệt ở nhiều khu vực trên cả nước. 

Năm 1998, hiện tượng mưa axit xuất hiện tại bán đảo Cà Mau, mặc dù đây không phải là khu vực công nghiệp phát triển. 

Nguyên nhân có thể liên quan đến các hoạt động như giao thông vận tải, cháy rừng, đốt rừng, cũng như ảnh hưởng từ khói công nghiệp và hoạt động núi lửa từ các quốc gia lân cận như Indonesia, Philippines, Malaysia, do gió mang đến.

Mưa axit tại Việt Nam

Trong giai đoạn từ năm 1996 đến 2005, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mưa axit xảy ra ở nhiều nơi với mức độ khác nhau.

Ở khu vực phía Bắc, mưa axit xảy ra thường xuyên và mức độ khá nghiêm trọng, như tại Cúc Phương (44%), Bắc Giang (37%), Thái Nguyên (40%),...

Đến năm 2013, tình trạng mưa axit tiếp tục gia tăng. Theo Trung tâm Quan trắc môi trường (Tổng cục Môi trường), một số nơi ở Việt Nam đã có biểu hiện mưa axit rõ rệt với giá trị pH trong nước mưa thấp hơn 5,6.

Đặc biệt, trạm Đà Nẵng ghi nhận tần suất mưa axit cao nhất (hơn 83,1%), tiếp đó là Cúc Phương (Ninh Bình) với 55%, Hòa Bình 34,9%. Hà Nội và TP Hồ Chí Minh có nồng độ mưa axit thấp hơn so với các địa phương trên.

Tác hại của mưa axit

Mưa axit có hại như thế nào?

Nhắc tới mưa axit thì chúng ta thường nhắc đến những tác động tiêu cực tới con người và môi trường, ví dụ như:

• Nước mưa tiếp xúc với da có thể gây các bệnh như mụn trứng cá, viêm da, mẩn ngứa,...

• Sử dụng nước axit trong ăn uống ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa

• Hạn chế sự phát triển của một số loài sinh vật

• Gây tổn hại tới các công trình kiến trúc

Tìm hiểu thêm về tác hại của mưa axit tại Thoitiet24h!

Lợi ích của mưa axit

Mưa axit thường được xem là một hiện tượng tiêu cực đối với môi trường, nhưng trong một số trường hợp, nó cũng có thể mang lại một vài lợi ích nhất định:

• Giảm bớt các chất ô nhiễm: Mưa axit có thể giúp rửa sạch không khí, loại bỏ một số chất ô nhiễm như SO2, vốn là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí.

Một số lợi ích của mưa axit

• Cải thiện đất nghèo dinh dưỡng: Trong một số trường hợp, mưa axit có thể giúp cung cấp các yếu tố vi lượng như magiê và canxi cho đất, đặc biệt ở các khu vực đất nghèo dinh dưỡng, từ đó hỗ trợ sự phát triển của một số loại cây trồng.

• Tạo điều kiện cho một số loài sinh vật thích nghi: Một số loài thực vật và động vật có thể thích nghi với môi trường có pH thấp do mưa axit, làm giảm sự cạnh tranh với các loài khác. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra trong điều kiện rất cụ thể và có thể gây ra những thay đổi sinh thái nghiêm trọng.

Sau khi mưa axit nên làm gì?

Dưới đây là một số biện pháp để bảo vệ sức khỏe và môi trường xung quanh sau khi mưa axit:

Lưu ý sau khi mưa axit

Tạm kết

Mưa axit là hiện tượng có ảnh hưởng sâu rộng đến môi trường và sức khỏe, và chúng ta cần phải nhận thức rõ về tác hại của nó. Việc theo dõi và cập nhật thông tin về mưa axit là gì giúp chúng ta chủ động hơn trong việc phòng ngừa các tác động tiêu cực từ hiện tượng này. 

Để nhận được những cảnh báo và khuyến cáo thời tiết mới nhất, hãy truy cập Thoitiet24h, nơi cung cấp dự báo và thông tin chi tiết về các hiện tượng thời tiết bất thường.