Mưa ngâu là gì? Khoa học giải thích vì sao mưa ngâu tháng 7?

Mưa ngâu là những cơn mưa nhỏ, kéo dài, thường xuất hiện vào tháng 7 Âm lịch ở Việt Nam. Hiện tượng này gắn liền với truyền thuyết Ngưu Lang - Chức Nữ và có ảnh hưởng đến thời tiết, sinh hoạt. Vậy mưa ngâu là gì, vì sao lại xuất hiện vào thời điểm này trong năm?

Giải thích hiện tượng mưa ngâu

Mưa ngâu là gì? Đặc điểm của mưa ngâu

Khái niệm mưa ngâu được sử dụng để gọi những cơn mưa xuất hiện vào tháng 7 âm lịch hàng năm. 

Những cơn mưa không xuất hiện dồn dập và liên tục như mưa rào, không nhanh chóng như mưa bóng mây, bởi vậy người ta mới dùng cụm từ “trời mưa sụt sùi” để miêu tả mưa ngâu.

Mưa ngâu là gì?

Đọc thêm: Mưa bóng mây là gì?

Tháng mấy có mưa ngâu?

Theo kinh nghiệm xưa đúc kết, hiện tượng mưa ngâu thường xuất hiện từ ngày 3 và kéo dài suốt 7 ngày liên tục, tiếp đó là các chu kỳ 7 ngày từ ngày 13/7 và 23/7 âm lịch.

Đó chính là lý do dân gian có câu “vào mùng 3 ra mùng 7” để chỉ kiểu thời tiết mưa ngâu tháng 7.

Mưa ngâu diễn ra vào thời gian nào?

Mặc dù vậy, quy luật xảy ra hiện tượng mưa ngâu hiện nay đã có nhiều thay đổi và không còn chính xác như kinh nghiệm dân gian ngày xưa do các tác động của biến đổi khí hậu.

Nguyên nhân hiện tượng mưa ngâu

Vậy bạn đã biết mưa ngâu là gì, nhưng vì sao lại có mưa ngâu? Hiện tượng này xảy ra do sự hoạt động mạnh mẽ của rãnh xích đạo Bắc Ấn Độ Dương, khu vực biển Đông và bán đảo Đông Dương.

Khi hoàn lưu khép kín do rãnh xích đạo nằm xa xích đạo, mây sẽ tập trung thành 2 dải bên rìa đường hội tụ trong rãnh và gây mưa. 

Khoa học giải thích hiện tượng mưa ngâu

Dải hội tụ này là hội tụ nhiệt đới, trong đó dải hội tụ từ phía Bắc được gọi là tín phong Đông Bắc và phía Nam gọi là tín phong Tây Nam.

Do chịu ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới này mà hiện tượng mưa dầm kéo dài xuất hiện ở miền Bắc Việt Nam, tuy không lớn nhưng rả rích cả ngày – gọi là mưa ngâu.

Truyền thuyết mưa ngâu - Ngưu Lang Chức Nữ

Theo truyền thuyết dân gian, mưa ngâu gắn liền với câu chuyện tình cảm động giữa Ngưu Lang và Chức Nữ. 

Ngưu Lang là chàng trai chăn trâu chăm chỉ, còn Chức Nữ là nàng tiên dệt vải tài giỏi. Họ yêu nhau say đắm nhưng vì mải mê tình yêu mà xao nhãng công việc, khiến Ngọc Hoàng nổi giận và chia cách hai người bằng dải Ngân Hà.

Truyền thuyết Ngưu Lang và Chức Nữ

Thương xót, Ngọc Hoàng cho phép họ gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày thất tịch (7/7 Âm lịch). 

Vào ngày này, đàn quạ bay đến bắc cầu Ô Thước để hai người đoàn tụ. Người ta tin rằng những cơn mưa ngâu lất phất chính là nước mắt hạnh phúc và tiếc nuối của Ngưu Lang - Chức Nữ khi gặp rồi lại chia xa. 

Từ đó, mưa ngâu trở thành một hiện tượng thời tiết đặc trưng của tháng 7 Âm lịch, vừa lãng mạn vừa mang màu sắc huyền bí trong văn hóa dân gian. 

Đọc thêm: Mưa phùn là gì?

Ảnh hưởng của mưa ngâu đến đời sống

Mưa ngâu là gì và tác động như thế nào đến đời sống con người? Tìm hiểu ngay!

Ảnh hưởng tích cực

Mưa ngâu mang đến nhiều tác động tích cực đối với đời sống và môi trường.

Mưa ngâu mang đến một số lợi ích với đời sống

Những cơn mưa nhẹ, kéo dài giúp cung cấp độ ẩm cho đất, hỗ trợ cây trồng phát triển, đặc biệt là lúa và hoa màu. Ngoài ra, mưa ngâu còn giúp hạ nhiệt sau những ngày hè oi bức, mang đến không khí mát mẻ, dễ chịu hơn. 

Không những vậy, mưa cũng giúp làm sạch bụi bẩn trong không khí, giảm ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường sống.

Ảnh hưởng tiêu cực

Tuy nhiên, mưa ngâu cũng gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực. 

Những cơn mưa kéo dài khiến đường xá trơn trượt, tầm nhìn giảm, ảnh hưởng đến việc di chuyển, đặc biệt là với người đi xe máy. 

Cần đề phòng trước mưa ngâu bất chợt

Độ ẩm cao làm quần áo khó khô, dễ gây ẩm mốc trong nhà cửa, ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Bên cạnh đó, mưa kéo dài còn làm gián đoạn công việc ngoài trời, tác động đến các ngành như nông nghiệp, xây dựng và du lịch. Vì vậy, việc thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết tại ThoiTiet24h là cần thiết để có sự chuẩn bị từ trước.

Tạm kết

Qua bài viết, bạn đã hiểu mưa ngâu là gì, nguyên nhân hình thành và tác động của hiện tượng này đến đời sống. Dù mang đến nhiều lợi ích như giảm nhiệt, bổ sung độ ẩm cho cây trồng, nhưng mưa ngâu cũng gây ra không ít bất tiện. Để chủ động trong sinh hoạt và công việc, hãy thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết mưa ngâu trên các nguồn tin chính thống như ThoiTiet24h!