Cầu vồng là hiện tượng gì? Giải thích khoa học & sự thật thú vị

Cầu vồng là hiện tượng gì mà lại được nhiều người mong đợi xuất hiện sau mỗi cơn mưa? Đây là một hiện tượng quang học tuyệt đẹp trong tự nhiên, gắn liền với ánh sáng Mặt Trời và những giọt nước li ti trong không khí. Cùng tìm hiểu cụ thể về hiện tượng này trong bài viết dưới đây!

Cầu vồng là gì?

Cầu vồng là hiện tượng gì?

Hiện tượng cầu vồng là sự tán sắc ánh sáng Mặt Trời khi khúc xạ và phản xạ qua những giọt nước mưa và tạo thành một dải nhiều màu sắc trên bầu trời. Cầu vồng thường xuất hiện sau những cơn mưa.

Cầu vồng là một hình vòng cung với rất nhiều màu sắc, trong đó nổi bật là đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm và tím.

Cầu vồng là hiện tượng vật lý gì?

Phụ thuộc vào số lần phản xạ mà cầu vồng được phân ra là bậc 1, bậc 2,... Do chỉ có một lần phản xạ nên năng lượng ánh sáng mạnh nhất, do đó cầu vồng bậc 1 là rõ nhất.

Mặc dù vậy, đôi lúc chúng ta cũng có thể quan sát được cầu vồng bậc 2 với màu sắc ngược lại với bậc 1 và có cường độ sáng yếu hơn.

Nguyên nhân hình thành cầu vồng

Để hiểu rõ thêm cầu vồng là hiện tượng gì, chúng ta cần bắt đầu từ nguyên nhân hình thành nên nó. 

Cầu vồng xuất hiện khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào các hạt nước nhỏ trong không khí sau cơn mưa. Khi đi qua giọt nước, ánh sáng bị khúc xạ, phản xạ bên trong giọt nước rồi tán sắc thành nhiều màu sắc khác nhau. 

Quá trình này tạo ra một dải màu cong tuyệt đẹp trên bầu trời, thường gồm bảy màu: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm và tím. 

Vì sao có cầu vồng?

Góc nhìn giữa tia sáng phản xạ và mắt người quan sát thường rơi vào khoảng 42 độ, tạo nên hình dạng vòng cung đặc trưng. 

Đó cũng là lý do chúng ta chỉ có thể quan sát được cầu vồng khi quay lưng với mặt trời và nhìn theo một góc 42 độ so với ánh sáng mặt trời.

Các loại cầu vồng phổ biến

Bạn nghĩ rằng cầu vồng chỉ có 1 loại duy nhất? Trên thực tế hiện tượng này tồn tại với rất nhiều hình dạng khác nhau như cầu vồng đôi, cầu vồng tròn,...

Cầu vồng đôi

Hiện tượng này là sự kết hợp giữa hai phổ quang đồng tâm trên bầu trời. Nó xảy ra khi ánh sáng mặt trời khuếch tán qua các hạt mưa có kích cỡ khác nhau.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng cầu vồng đôi thường hình thành khi có hai cơn mưa rào nhanh, hối hả, nặng hạt xuất hiện cùng một lúc.

Hiện tượng cầu vồng đôi

Cầu vồng đêm

Đây là một trong những biến thể lạ mắt và huyền bí. Nó còn có tên gọi khác là cầu vồng mặt trăng – Moonbow.

Cầu vồng đêm là xảy ra do quá trình khúc xạ ánh trăng thay vì được tạo ra từ ánh nắng mặt trời. Nó thường khó quan sát và mờ hơn so với các loại thông thường khác.

Hiện tượng cầu vồng đêm

Cầu vồng trắng

Hay còn được gọi là cầu vồng sương mù, cầu vồng trắng chỉ xuất tại những ngọn núi cao. Nó thường nằm đối diện với ánh mặt trời.

Loại phổ quang này hình thành bằng cách phản quang thông qua các giọt nước nhỏ trong sương mù thay vì các hạt mưa lớn.

Hiện tượng cầu vồng trắng

Cầu vồng thác nước

Bạn có thể dễ dàng bắt gặp cầu vồng thác nước ở những thác nước có lượng nước đổ xuống mạnh và lớn. Ánh sáng mặt trời tán xạ thành các dải màu bắt mắt thông qua hơi nước bắn lên từ chân thác.

Ngoài ra, màu sắc của cầu vồng thường rõ nét với độ khuyến tán cực đại. Nó tạo nên một hiệu ứng vô cùng sinh động và tôn lên vẻ đẹp hùng vĩ của tự nhiên.

Cầu vồng thác nước

Cầu vồng tròn

Hiện tượng cầu vồng tròn hay còn được gọi là quầng mặt trời. Lúc này bạn sẽ quan sát thấy một vòng tròn đầy đủ thay vì chỉ một phần hình vòng cung như thông thường. 

Điều này xảy ra khi ánh sáng Mặt Trời bị khúc xạ và phản xạ trong các giọt nước, nhưng người quan sát phải đứng ở vị trí cao như trên máy bay hoặc đỉnh núi, nơi không có đường chân trời che khuất. 

Cầu vồng tròn vẫn tuân theo nguyên lý tạo màu như cầu vồng bán nguyệt, nhưng vì không bị chắn nên tạo thành vòng tròn hoàn chỉnh. 

Cầu vồng tròn

Ý nghĩa của cầu vồng trong cuộc sống

Cầu vồng không chỉ là một hiện tượng quang học đẹp mắt mà còn mang nhiều ý nghĩa tích cực trong cuộc sống. 

Nó thường được xem là biểu tượng của hy vọng, sự khởi đầu mới và niềm tin sau những khó khăn, giống như ánh sáng sau cơn mưa. 

Không những vậy, mỗi màu sắc trên cầu vồng cũng mang một thông điệp và ý nghĩa riêng:

• Đỏ: Sức mạnh, năng lượng

• Cam: Sáng tạo, nhiệt huyết

• Vàng: Hạnh phúc, lạc quan

• Lục (xanh lá): Sự sống, chữa lành

• Lam (xanh dương): Bình yên, tin tưởng

• Chàm: Trực giác, sự thấu hiểu

• Tím: Tâm linh, trí tuệ

Cầu vồng là hiện tượng gì và có ý nghĩa như thế nào?

Một số sự thật thú vị về cầu vồng

Hãy cùng tìm hiểu một số sự thật thú vị về cầu vồng mà có thể bạn chưa biết:

• Hai người bất kỳ không nhìn thấy cùng một cầu vồng do sự khác biệt về góc nhìn. Thậm chí từng con mắt của một người cùng nhìn thấy cầu vồng hơi khác nhau.

• Không chỉ trong mưa mà cầu vồng có thể xuất hiện trong sương mù, bụi nước, sương,... hoặc bất kỳ khi nào có giọt nước trong không khí và ánh sáng chiều đến từ phía sau chúng ở một góc phù hợp.

Một số sự thật thú vị về cầu vồng

• Cầu vồng về bản chất là một vòng tròn ánh sáng đầy đủ. Mặc dù vậy, do chúng ta nhìn cầu vồng từ mặt đất nên chỉ thấy một nửa hoặc vòng cung của cầu vồng.

• Cầu vồng bậc 3 hoặc 4 rất hiếm khi xuất hiện bởi ánh sáng hiếm khi phản xạ 3 hoặc 4 lần trong một giọt nước,

Tạm kết

Cầu vồng là hiện tượng gì mà khiến chúng ta luôn cảm thấy thích thú mỗi khi bắt gặp? Đó không chỉ là một hiện tượng quang học đẹp mắt mà còn mang theo nhiều ý nghĩa sâu sắc về mặt cảm xúc và tinh thần. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về cầu vồng cũng như thêm yêu những khoảnh khắc tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng.