Sao Chổi Là Gì? Lý Giải Nguyên Nhân Sao Chổi Mang Lại Điềm Xấu

Sao chổi là một trong những thiên thể kỳ bí và ấn tượng nhất trong vũ trụ, thường xuất hiện với đuôi sáng rực trên bầu trời. Những vật thể này di chuyển theo quỹ đạo quanh Mặt Trời và mang theo nhiều bí ẩn về sự hình thành của hệ Mặt Trời. Vậy sao chổi là gì, cấu tạo ra sao và có những sao chổi nổi tiếng nào từng được quan sát? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây!

Giải thích hiện tượng sao chổi

Sao chổi là gì? Vì sao gọi là sao chổi?

Sao Chổi (Comet) là một thiên thể bay ngoài không gian gần giống tiểu hành tinh nhưng không cấu tạo từ nhiều đất đá mà chủ yếu là băng.

Cái tên sao chổi xuất phát từ việc nó có hình dáng kỳ dị với đuôi to, đầu nhọn giống như chiếc chổi quét nhà. 

Cái tên sao chổi xuất phát từ hình dáng của thiên thể

Các nhà khoa học cũng miêu tả nó như “một quả bóng tuyết bẩn” bởi nó chứa carbonic, metan, nước đóng băng lẫn với các khoáng chất và bụi.

Hầu hết các sao chổi có quỹ đạo elip rất dẹt nhưng cũng có một số có viễn điểm quỹ đạo xa hơn nhiều so với Diêm Vương Tinh.

Cấu tạo của sao chổi

Sao chổi gồm 3 phần chính, đó là nhân sao chổi, phần bao phủ và đuôi sao chổi.

Nhân sao chổi (Nucleus/core)

Đây là một khối vật chất rắn có kích thước từ vài km đến vài chục km, chủ yếu là đá, khí, bụi và nước đóng băng. 

Ngoài ra, sâu bên trong nhân sao chổi cũng chứa một thành phần nhỏ gồm các hợp chất hữu cơ như methanol,formaldehyde,  hydrogen cyanide, ethane ethanol, và cả các phân tử phức tạp hơn như axit amin.

Phần bao phủ (Coma)

Sao chổi gồm 3 thành phần chính

Đây là lớp khí và bụi bao quanh hạt nhân, chỉ xuất hiện khi sao chổi đến đủ gần để bức xạ mặt trời gây ra quá trình thăng hoa tại nhân. 

Lúc này, một lớp khí được giải phóng từ lớp băng đá ở trung tâm sao chổi với kích thước tăng dần khi càng đến gần mặt trời và có thể lớn bằng đường kính sao Mộc.

Coma có thể mở rộng hàng trăm nghìn kilomet và tạo nên vẻ ngoài mờ ảo đặc trưng của sao chổi.

Đuôi sao chổi (Tail)

Đuôi là phần đặc trưng của thiên thể khi chúng ta nhìn từ Trái Đất. Đây là dòng khí do sự bay hơi các thành phần của nhân sao chổi, bị thổi dạt về một hướng do áp lực của gió mặt trời.

Sự phân chia dòng khí này có thể khác nhau và được chia thành sao chổi một đuôi, hai đuôi,...

Dù sao chổi đang di chuyển theo hướng nào thì phần đuôi không hướng dọc theo chiều chuyển động của một ống phản lực mà có hướng ngược lại với hướng đi vào tâm của mặt trời.

Nguyên nhân là bởi nó được tạo nên từ áp lực của gió mặt trời.

Cấu tạo của sao chổi

Sao chổi hình thành như thế nào?

Sao chổi có nguồn gốc từ những vùng xa xôi của hệ Mặt Trời, nơi tập trung nhiều thiên thể băng giá và bụi vũ trụ. 

Theo các nhà khoa học, sao chổi hình thành từ các tàn dư còn sót lại sau quá trình hình thành hệ Mặt Trời, cách đây khoảng 4,6 tỷ năm.

Chúng chủ yếu xuất phát từ hai khu vực chính:

• Vành đai Kuiper

Nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương, vành đai Kuiper là nơi chứa hàng triệu thiên thể nhỏ bằng băng đá.

Đây được xem là nguồn gốc của nhiều sao chổi chu kỳ ngắn (có chu kỳ quỹ đạo dưới 200 năm), tiêu biểu như sao chổi Halley.

Nguồn gốc hình thành sao chổi

• Đám mây Oort

Khu vực rộng lớn này bao quanh hệ Mặt Trời, cách Mặt Trời từ 2.000 đến 100.000 đơn vị thiên văn (AU). Đám mây Oort là nơi xuất phát của sao chổi chu kỳ dài, với quỹ đạo có thể kéo dài hàng nghìn năm.

Những sao chổi từ đây bị tác động bởi lực hấp dẫn của các ngôi sao lân cận hoặc nhiễu loạn hấp dẫn từ thiên hà, khiến chúng bị kéo vào hệ Mặt Trời.

Khi sao chổi bị hút về phía Mặt Trời, nhiệt độ tăng cao làm băng trong nhân chảy ra, giải phóng khí và bụi tạo thành coma và đuôi sáng đặc trưng.

Đây là lý do sao chổi trở thành một trong những thiên thể ngoạn mục nhất trên bầu trời đêm.

Một số sao chổi lớn

Trong lịch sử quan sát thiên văn, nhiều sao chổi đã để lại ấn tượng mạnh mẽ nhờ kích thước lớn và độ sáng đặc biệt. Dưới đây là một số sao chổi nổi bật nhất từng được ghi nhận:

Ngoài ra, còn có một số sao chổi kỳ dị với đặc điểm bất thường như sao chổi West (1976) từng bị vỡ thành nhiều mảnh khi tiến gần Mặt Trời nhưng vẫn tỏa sáng rực rỡ.

Hay sao chổi Biela (thế kỷ 19) là một trong số ít sao chổi từng bị chia tách hoàn toàn và không còn tồn tại.

Sao chổi Biela

Vì sao sao chổi mang lại điềm xấu?

Từ xa xưa, sao chổi thường gắn liền với những điềm báo không may, bởi con người thời cổ đại tin rằng sự xuất hiện bất ngờ của chúng trên bầu trời là dấu hiệu của tai ương, chiến tranh, thiên tai hoặc dịch bệnh. 

Niềm tin này bắt nguồn từ nhiều sự kiện lịch sử và truyền thuyết:

• Dịch bệnh và thiên tai

Khi sao chổi Halley xuất hiện vào năm 1347, nhiều người tin rằng nó mang đến "Cái chết Đen" – đại dịch cướp đi sinh mạng của hàng triệu người châu Âu. 

Các nhà khoa học cũng đưa ra giả thuyết rằng một mảnh của sao chổi Halley có thể đã rơi xuống Trái Đất vào năm 536, gây ra bão bụi làm khí hậu đột ngột lạnh đi, dẫn đến hạn hán và nạn đói khắp thế giới. 

Điều này có thể khiến nhân loại dễ bị tổn thương hơn trước đại dịch Justinian vào năm 541-542.

Sao chổi được cho là mang lại xui xẻo

• Sự trùng hợp với những cái chết quan trọng

Vào năm 44 TCN, sao chổi xuất hiện đúng vào thời điểm Julius Caesar bị ám sát, khiến người La Mã coi nó là điềm báo xấu. 

Nhà văn Mark Twain, người sinh ra vào năm có sao chổi Halley (1835), cũng qua đời vào năm nó quay trở lại (1910), làm dấy lên niềm tin về sự liên kết giữa sao chổi và số phận con người.

• Tuyệt chủng và biến đổi khí hậu

Một số nhà khoa học tin rằng cách đây khoảng 13.000 năm, một sao chổi đã đâm vào Trái Đất, gây ra sự tuyệt chủng của nhiều loài sinh vật lớn và làm thay đổi khí hậu trong suốt 1.300 năm.

Giả thuyết này dựa trên các hình khắc tại đền Göbekli Tepe ở Thổ Nhĩ Kỳ, mô tả một sự kiện thảm khốc liên quan đến sao chổi.

Sao chổi có thể liên quan đến biến đổi khí hậu

• Truyền thuyết và niềm tin tôn giáo

Trong "Sử thi Gilgamesh" của Babylon cổ đại (khoảng 2.600 TCN), sự xuất hiện của sao chổi được mô tả đi kèm với bầu trời rực cháy, khí quyển chứa đầy lưu huỳnh và những trận lũ lớn. 

Cuối thời Trung Cổ, giáo sĩ Do Thái Moses Ben Nachman tin rằng sao chổi chính là dấu hiệu của sự trừng phạt từ Chúa, mang theo những cơn đại hồng thủy nhấn chìm con người và đất đai.

Tạm kết

Sao chổi là gì? Đây là một trong những thiên thể kỳ thú nhất của vũ trụ, không chỉ mang vẻ đẹp huyền bí mà còn giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về sự hình thành của hệ Mặt Trời. Nếu bạn yêu thích thiên văn, hãy theo dõi ThoiTiet24h để cập nhật thông tin về các hiện tượng thiên văn sắp tới!