Ai đặt tên cho bão? Bí ẩn đằng sau tên gọi của các cơn bão

Ai đặt tên cho bão và quy trình đặt tên như thế nào? Đây là câu hỏi được nhiều người quan tâm mỗi khi mùa bão đến. Việc đặt tên cho bão không chỉ giúp phân biệt từng cơn bão mà còn hỗ trợ công tác dự báo, cảnh báo và ứng phó với thiên tai hiệu quả hơn. 

Vậy tiêu chí đặt tên ra sao và danh sách tên bão được lựa chọn như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Tên của bão được quyết định như thế nào?

Vì sao phải đặt tên cho các cơn bão?

Trước khi trả lời câu hỏi “ai đặt tên cho bão,” chúng ta cần hiểu lý do mỗi cơn bão lại cần có tên gọi.

Nhìn chung, việc đặt tên giúp phân biệt từng cơn bão một cách dễ dàng, tránh nhầm lẫn khi có nhiều cơn bão xảy ra cùng thời điểm.

Thay vì sử dụng các mã số phức tạp hay quá chung chung, tên bão ngắn gọn, dễ nhớ giúp người dân và các cơ quan dự báo khí tượng theo dõi sát sao hơn. 

Lý do mỗi cơn bão cần có tên gọi riêng

Đặc biệt, việc đặt tên giúp truyền tải thông tin một cách chính xác, kịp thời, hỗ trợ công tác cảnh báo và ứng phó với thiên tai hiệu quả. Nhờ đó, cộng đồng có thể chuẩn bị tốt hơn, giảm thiểu thiệt hại do bão gây ra.

Ai đặt tên cho bão? Nguồn gốc tên gọi của bão?

Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA) đã khởi xướng việc đặt tên cho các cơn bão. Những tên gọi này ban đầu chỉ được sử dụng trong phạm vi nước Mỹ và các nước đồng minh phương Tây.

Ai đặt tên cho bão?

Hiện nay, Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization - WMO), tổ chức chuyên môn về khí tượng của Liên Hợp Quốc, có trụ sở tại Geneva (Thụy Sĩ) chịu trách nhiệm đặt tên cho các cơn bão. 

Cơ quan này chịu trách nhiệm quản lý, cập nhật và dự báo thời tiết ở 6 khu vực trên thế giới, bao gồm Châu Á, Châu Phi, Châu Âu, Nam Mỹ, Bắc và Trung Mỹ, Tây Nam Thái Bình Dương.

Đọc thêm: Đặc điểm của bão ở nước ta

Quy trình đặt tên bão

Tên của các cơn bão không được đặt ngẫu nhiên mà tuân theo một quy trình thống nhất.

Mỗi khu vực trên thế giới có một danh sách tên bão được chuẩn bị từ trước và sử dụng luân phiên, kéo dài trong nhiều năm.

Khi một cơn bão nhiệt đới có tốc độ gió duy trì tối đa hơn 63 km/h, WMO sẽ tiến hành đặt tên thông qua các cuộc họp thường niên.

Bão được đặt tên như thế nào?

Tiêu chí đặt tên bão

WMO thường chọn các tên gọi ngắn, dễ nhớ, riêng biệt. Nếu có hai cơn bão cùng đổ bộ trong một ngày tại một khu vực, cơn bão mới hơn sẽ có thêm hậu tố trong tên gọi.

Các cái tên này phải trung lập với chính trị và tín ngưỡng tôn giáo, các nhân vật chính trị, văn hóa và giới tính. Bên cạnh đó, không được gây xúc phạm đến bất kỳ nhóm người nào trên thế giới và không mang ý nghĩa độc ác, hung hãn.

Tiêu chí khi đặt tên bão

Đặc biệt, nếu một cơn bão gây thiệt hại nghiêm trọng, tên của nó có thể được loại bỏ khỏi danh sách và thay thế bằng một tên mới để tránh gây hoang mang trong tương lai.

Chẳng hạn như Việt Nam đã từng đề nghị loại bỏ tên bão Chanchu do Hàn Quốc đặt vì những hậu quả nghiêm trọng đã gây ra cho nước ta vào năm 2006.

Đọc thêm: Bão nhiệt đới là gì?

Bão ở biển Đông được đặt tên như thế nào?

Việc đặt tên cho các cơn bão trên Biển Đông cũng tuân theo quy trình do Ủy ban Bão của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) thiết lập. 

Từ ngày 1/1/2000, các cơn bão ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, bao gồm Biển Đông, được đặt tên theo danh sách gồm 140 tên do 14 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực đề xuất, mỗi thành viên cung cấp 10 tên. 

Danh sách này bao gồm tên của các loài hoa, động vật, địa danh và các yếu tố văn hóa đặc trưng của từng quốc gia, nhằm phản ánh sự đa dạng và bản sắc của khu vực.

Các cơn bão hình thành trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, bao gồm Biển Đông, được Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) ủy quyền cho Trung tâm Báo bão Nhiệt đới Tokyo thuộc Cơ quan Khí tượng Nhật Bản đặt tên.

Bão ở biển Đông được đặt tên như thế nào?

Việt Nam đã đề xuất 10 tên bão trên hệ thống Ủy ban Bão và WMO (tính đến tháng 10/2024), bao gồm: SonTinh (Sơn Tinh), Co-May (Cỏ May), Bavi (Ba Vì), Luc-Binh (Lục Bình), Sonca (Sơn Ca), Trami (Trà Mi), Halong (Hạ Long), Bang-Lang (Bằng Lăng), Songda (Sông Đà) và Saola (Sao La).

Tuy nhiên, Việt Nam đã đề nghị rút tên gọi Sontinh ra khỏi danh sách đặt tên cho bão bởi đây là vị thần tượng trưng cho nỗ lực chống lại các hiện tượng thiên tai, bão lũ trong truyền thuyết của dân tộc. Vì thế, việc sử dụng cái tên này là không phù hợp.

Danh sách tên gọi cho các cơn bão sẽ được tái sử dụng sau mỗi 6 năm. Ví dụ danh sách tên bão năm 2025 sẽ được sử dụng lại để đặt tên cho các cơn bão vào năm 2031.

Tạm kết

Ai đặt tên cho bão? Việc đặt tên cho bão đóng vai trò quan trọng trong công tác theo dõi, cảnh báo và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Mỗi cơn bão đều có một cái tên riêng, giúp các nhà khí tượng học dễ dàng nhận diện và cung cấp thông tin nhanh chóng đến người dân. 

Để cập nhật thông tin mới nhất về bão, áp thấp nhiệt đới và tình hình thời tiết nguy hiểm, bạn có thể theo dõi tại ThoiTiet24h để chủ động phòng tránh và bảo vệ an toàn cho bản thân cũng như gia đình!