Bão nhiệt đới là gì? Cách phân biệt bão và áp thấp nhiệt đới

Bão nhiệt đới là gì? Đây là thuật ngữ thường xuyên xuất hiện trên các bản tin thời tiết, đặc biệt trong mùa mưa bão. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ bão nhiệt đới khác gì so với áp thấp nhiệt đới. 

Ngoài ra, việc nắm rõ đặc điểm, cường độ và tác động của bão nhiệt đới còn giúp chúng ta có biện pháp ứng phó phù hợp, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Hiện tượng bão nhiệt đới

Bão nhiệt đới là gì?

Bão nhiệt đới là một hệ thống áp thấp mạnh hình thành trên các vùng biển ấm, có gió xoáy mạnh và mưa lớn. Đây là một trong những hiện tượng thời tiết nguy hiểm, có thể gây ra lũ lụt, sóng lớn và gió giật mạnh khi đổ bộ vào đất liền.

Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), khái niệm về bão nhiệt đới được sử dụng khi tốc độ gió duy trì từ 63 km/h đến dưới 118 km/h. Nếu gió mạnh hơn 118 km/h, cơn bão sẽ được phân loại thành siêu bão hoặc cuồng phong tùy theo khu vực.

Khái niệm bão nhiệt đới

Bão nhiệt đới thường xuất hiện ở các đại dương nhiệt đới, bao gồm Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, với các tên gọi khác nhau như hurricane (Đại Tây Dương), typhoon (Tây Thái Bình Dương) và cyclone (Ấn Độ Dương).

Phân biệt áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới

Áp thấp nhiệt đới là gì? Khi áp thấp nhiệt đới đủ mạnh vì liên tục phát triển đủ năng lượng để thu hút gió và hơi nước mạnh lên sẽ hình thành bão nhiệt đới.

Về cơ bản, bão nhiệt đới và áp thấp nhiệt đới đều là hiện tượng thời tiết nguy hiểm hình thành trên biển, nhưng chúng có sự khác biệt rõ rệt về cấp gió, mức độ ảnh hưởng và khả năng gây thiệt hại.

Cấp gió

Theo sự phân chia của đô đốc hải quân người Ireland là Francis Beautfort, thì gió được chia thành 13 cấp từ 0 tới 12. Khi gió xoáy mạnh từ cấp 6-7 được gọi là áp thấp nhiệt đới.

Theo định nghĩa quốc tế như đã nói ở trên, bão nhiệt đới phải có sức gió mạnh hơn 63km/h (hay 34 knots), tức là cấp 8. Nếu gió yếu hơn 63km/h thì sẽ được gọi là áp thấp nhiệt đới.

Áp thấp nhiệt đới vs bão nhiệt đới

Mức độ ảnh hưởng

Áp thấp nhiệt đới thường gây mưa lớn, có thể dẫn đến ngập úng cục bộ nhưng phạm vi ảnh hưởng hẹp hơn, chủ yếu tác động đến khu vực gần bờ biển và một số tỉnh ven biển.

Phạm vi ảnh hưởng của bão nhiệt đới thường rộng hơn, kèm theo gió giật mạnh, sóng lớn, có thể gây ra lốc xoáy và ảnh hưởng đến các vùng sâu trong đất liền.

Khả năng gây thiệt hại

Bão nhiệt đới có thể gây thiệt hại như đổ cây cối, hư hại nhà cửa, mất điện trên diện rộng, lũ lụt nghiêm trọng và ảnh hưởng mạnh đến đời sống, sản xuất. Nếu tiếp tục mạnh lên, bão nhiệt đới có thể phát triển thành siêu bão, gây hậu quả nặng nề hơn.

Trong khi đó, áp thấp nhiệt đới thường gây sạt lở nhẹ, ảnh hưởng đến giao thông và sản xuất nông nghiệp, nhưng thiệt hại không quá nghiêm trọng.

Bão nhiệt đới gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng

Đọc thêm: Ai đặt tên cho bão?

Bảng phân loại bão, áp thấp nhiệt đới theo sức gió

Bão và áp thấp nhiệt đới được gọi chung là xoáy thuận nhiệt đới – một vùng gió xoáy, có đường kính tới hàng trăm km, hình thành trên vùng biển nhiệt đới.

Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) quy định phân loại xoáy thuận nhiệt đới như sau:

Tác động của bão nhiệt đới đến đời sống 

Bão nhiệt đới là gì? Đây không chỉ là một hiện tượng thời tiết cực đoan mà còn gây ra hậu quả nặng nề cho con người và kinh tế.

Mỗi năm, hàng trăm cơn bão hình thành trên các đại dương, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của hàng triệu người, đặc biệt là những khu vực ven biển.

Thiệt hại về người và tài sản

Theo thống kê, trong 50 năm qua, bão nhiệt đới đã gây ra 1.945 thảm họa, khiến 779.324 người thiệt mạng và thiệt hại kinh tế lên tới 1,4 nghìn tỷ USD. Trung bình, mỗi ngày có 43 người chết và 78 triệu USD bị thiệt hại do bão. 

Bão gây thiệt hại về người và tài sản

Những con số này cho thấy mức độ tàn phá khủng khiếp của bão đối với cuộc sống con người. 

Những cơn bão lớn như Bão Katrina (2005), Bão Haiyan (2013), Bão Irma và Maria (2017), Bão Harold (2020) đã để lại hậu quả kéo dài nhiều năm, khiến hàng triệu người mất nhà cửa, phải di dời và đối mặt với điều kiện sống khó khăn.

Ảnh hưởng lâu dài đến kinh tế và xã hội

Bão nhiệt đới không chỉ gây thiệt hại trước mắt mà còn tác động lâu dài đến nền kinh tế và đời sống xã hội. 

Các ngành như nông nghiệp, thủy sản, du lịch và giao thông vận tải đều chịu ảnh hưởng nặng nề. Cơ sở hạ tầng bị tàn phá nghiêm trọng, nhiều khu vực phải mất hàng năm để khôi phục.

Đặc biệt, sự gia tăng dân số và phát triển hạ tầng ven biển khiến thiệt hại do bão ngày càng lớn.

Tác động của biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu làm tăng số lượng cơn bão lớn

Biến đổi khí hậu làm gia tăng số lượng và cường độ của các cơn bão lớn. Khi nhiệt độ nước biển tăng, bão có xu hướng mạnh hơn, di chuyển chậm hơn và gây ra lượng mưa lớn hơn, dẫn đến lũ lụt nghiêm trọng hơn. 

Điều này đòi hỏi các quốc gia phải nâng cao khả năng dự báo, xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và có biện pháp ứng phó hiệu quả để giảm thiểu thiệt hại.

Tạm kết

Hy vọng qua bài viết về “bão nhiệt đới là gì?”, bạn đã hiểu thêm về hiện tượng thời tiết cực đoan này bởi nó gây ra nhiều mối nguy hiểm tới đời sống con người. Bão nhiệt đới được xem là mối nguy hiểm tự nhiên thứ hai chỉ sau động đất. VÌ vậy, hãy thường xuyên theo dõi và cập nhất các thông tin dự báo thời tiết từ ThoiTiet24h để có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi tình huống xấu xảy ra.