Bão Mặt Trời là gì? Trái đất đã đón bão Mặt Trời bao giờ chưa?

Những cơn bão Mặt Trời có thể gây ra tác động nghiêm trọng đến Trái Đất, làm gián đoạn hệ thống viễn thông, mất tín hiệu GPS và ảnh hưởng đến lưới điện. Trong thời đại công nghệ phát triển, những sự kiện này có thể gây hậu quả lớn cho đời sống và nền kinh tế. Khám phá thêm về hiện tượng bão Mặt Trời qua bài viết này nhé!

Bão Mặt Trời là gì?

Bão Mặt Trời là gì?

Bão Mặt Trời là một hiện tượng thiên nhiên mạnh mẽ. Đây là một vụ nổ năng lượng trên bề mặt Mặt Trời, xảy ra khi từ trường của các vết đen Mặt Trời, các vùng nhiệt độ thấp hơn, trở nên không ổn định.

Kết quả là sự phun trào năng lượng lớn – vụ nổ Mặt Trời. Những vụ nổ này gây ra những hạt năng lượng cao và sóng điện từ lan truyền khắp không gian.

Khái niệm bão Mặt Trời

Các loại bão Mặt Trời

Dựa vào mức độ mạnh yếu khác nhau, có thể chia bão Mặt Trời thành các loại như sau:

• Bão Mặt Trời cấp thấp: Gây nhiễu nhẹ cho sóng radio và tín hiệu GPS.

• Bão Mặt Trời cấp trung: Có thể ảnh hưởng đến hệ thống điện và gây ra hiện tượng cực quang.

• Bão Mặt Trời cấp cao: Gây hỏng hóc thiết bị điện tử, vệ tinh, và nguy cơ mất điện diện rộng.

• Bão Mặt Trời cực đại: Cực kỳ nguy hiểm, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến hệ thống điện và viễn thông toàn cầu.

Sự kiện bão Mặt Trời mạnh nhất

Sự kiện bão Mặt Trời năm 2024

Vào ngày 10/5/2024, Trái Đất hứng chịu cơn bão Mặt Trời mạnh nhất trong hơn 20 năm. Sự kiện này tạo ra hiện tượng cực quang ngoạn mục trên bầu trời, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gián đoạn hoạt động của vệ tinh và lưới điện. 

Theo Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian thuộc NOAA, vụ phun trào nhật hoa (CME) đầu tiên xảy ra lúc 16h00 GMT (23h00 giờ Hà Nội), sau đó nâng cấp thành bão địa từ cực mạnh cấp G5.

Ở mức này, các cơn bão Mặt Trời có thể gây ra sự cố quy mô lớn với lưới điện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các vệ tinh và hệ thống liên lạc vô tuyến.

Đọc thêm: Siêu bão là gì?

Sức mạnh tàn phá của bão Mặt Trời

Theo các nhà khoa học, những hậu quả do bão Mặt Trời gây ra đang ngày càng nghiêm trọng hơn do thế giới đang phụ thuộc vào công nghệ tiên tiến. Theo dự báo, chu kỳ hoạt động Mặt Trời hiện tại sẽ đạt đỉnh cường độ vào năm 2025. 

Tiến sĩ Kęstutis Ikamas từ Đại học Vilnius (Lithuania) cho biết các khu vực có mạng lưới điện lớn như Canada hay Mỹ rất dễ bị tổn thương.

"Một cơn bão địa từ mạnh có thể làm tê liệt các hệ thống quan trọng như điện, cung cấp nước và viễn thông, dẫn đến tình trạng mất điện kéo dài, đứt quãng thông tin liên lạc và đình trệ hoạt động logistics", tiến sĩ Ikamas giải thích.

Theo NASA, "bức xạ có hại từ bão Mặt Trời không thể xuyên qua bầu khí quyển Trái Đất để ảnh hưởng vật lý đến con người trên mặt đất. 

Tuy nhiên, chúng có thể làm xáo trộn bầu khí quyển, ảnh hưởng hệ thống định vị toàn cầu (GPS) và thông tin liên lạc".

Những ảnh hưởng tiêu cực của bão Mặt Trời

Về sức khỏe, những ai tiếp xúc trực tiếp với bức xạ từ bão Mặt Trời, như phi hành gia hoặc hành khách trên máy bay ở độ cao lớn, có thể chịu tác động. 

Giáo sư vật lý Dale Gary từ Viện Công nghệ New Jersey cho biết: "Những ai tiếp xúc với bức xạ năng lượng cao từ bão Mặt Trời có thể bị ảnh hưởng sức khỏe, nhưng thực sự chúng ta được bảo vệ vì những tia và hạt đó thường được bầu khí quyển hấp thụ".

Vì vậy, dù bão Mặt Trời rất nguy hiểm đối với công nghệ hiện đại, nó ít gây ảnh hưởng trực tiếp đến con người trên mặt đất.

Những lần bão Mặt Trời xuất hiện

Bão Mặt Trời là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trời phóng ra các luồng hạt tích điện mạnh mẽ, ảnh hưởng đến từ trường và công nghệ trên Trái Đất. Trong lịch sử, đã có nhiều cơn bão Mặt Trời gây ra những tác động đáng kể:

Bão Mặt Trời đã từng xuất hiện trong lịch sử

• Sự kiện Carrington năm 1859: Đây là cơn bão Mặt Trời đầu tiên được ghi nhận, do nhà thiên văn học Richard Carrington quan sát. Cơn bão này gây ra hiện tượng cực quang xuất hiện ở nhiều nơi xa về phía nam như vùng Caribe.

• Bão Mặt Trời năm 1989: Vào tháng 3/1989, một cơn bão Mặt Trời đã gây mất điện trên diện rộng ở Canada, khiến 6 triệu người sống trong bóng tối suốt 9 tiếng. Hệ thống điện thoại đường dài tại Mỹ cũng bị ảnh hưởng, buộc nhà mạng AT&T phải thiết kế lại hệ thống điện cho các cáp kết nối xuyên Đại Tây Dương.

Bão Mặt Trời từng xảy ra vào năm 1989

• Sự kiện Bastille Day năm 2000: Vào ngày 14/7/2000, một cơn bão Mặt Trời cấp X5 đã làm gián đoạn tạm thời sóng vô tuyến và ảnh hưởng đến một số vệ tinh. Đây là trận bão Mặt Trời mạnh nhất kể từ năm 1989.

• Bão Mặt Trời ngày Halloween năm 2003: Ngày 28/10/2003, Mặt Trời giải phóng một cơn bão mạnh đến mức làm rối loạn các thiết bị cảm biến của các tàu quan sát, đạt đến cấp X45.

Đọc thêm: Bão cát là gì?

Tạm kết

Tóm lại, bão Mặt Trời là hiện tượng thiên văn mạnh mẽ có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến Trái Đất. Dù con người chưa thể kiểm soát hiện tượng này, nhưng việc theo dõi và dự báo bão Mặt Trời giúp giảm thiểu thiệt hại. Hãy tiếp tục cập nhật thông tin tại ThoiTiet24h để chủ động ứng phó với những cơn bão địa từ trong tương lai!