Lũ quét là gì? Các trận lũ quét kinh hoàng ở Việt Nam thời gian gần đây

Lũ quét là gì và tại sao nó lại trở thành mối nguy hiểm đáng lo ngại đối với nhiều khu vực? Đây là hiện tượng thiên nhiên cực kỳ nguy hiểm, xảy ra khi mưa lớn làm nước dâng cao nhanh chóng, cuốn trôi mọi thứ trên đường đi. 

Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách phòng tránh lũ quét và một số trận lũ quét trong lịch sử nước ta.

Lũ quét là gì?

Lũ quét là gì?

Lũ quét là một loại lũ có tốc độ mực nước lên rất nhanh khi một khối lượng nước khổng lồ di chuyển nhanh từ địa hình cao xuống thấp. 

Đây là một hiện tượng tự nhiên, một dạng thiên tai có thể gây thiệt hại về người, môi trường, tài sản và các hoạt động kinh tế - xã hội. Tìm hiểu thêm về tác hại của lũ lụt tại ThoiTiet24h!

Lũ quét thường có tỉ lệ vật chất rắn rất lớn, thường chiếm 3-10% thậm chí trên 10%, và trở thành dạng lũ bùn đá rất phổ biến ở Việt Nam.

Đặc điểm của lũ quét

Sự hình thành của lũ quét

Lũ quét là một hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm, xuất hiện khi một lượng nước khổng lồ di chuyển nhanh từ địa hình cao xuống thấp. Hiện tượng này thường xảy ra sau các trận mưa dông, bão nhiệt đới, hoặc khi băng tuyết trên núi tan chảy đột ngột.

Một nguyên nhân khác đó là do đập bị vỡ hay xả lũ đập một cách vội vàng với khối lượng xả hàng ngàn m3/giây (số lượng để tạo thành lũ quét còn tùy vào độ rộng và độ dốc của con sông bên dưới đập).

Hiện nay có 5 dạng lũ quét điển hình:

Lũ quét thường xảy ra ở đâu? khi nào?

Nước ta thuộc khu vực nhiệt đới gió mùa với nhiều biến động trong tình hình thời tiết.

Do đó, Việt Nam chịu nhiều ảnh hưởng do các tác động xấu của thời tiết và nguy cơ xảy ra lũ quét tại vùng núi cao.

Không những vậy, lũ quét còn xuất hiện ở vùng ven biển, nơi có độ dốc cao và cấu tạo lớp đất bề mặt vật liệu ít thấm hút, bở rời như ven biển miền Trung.

Lũ quét là gì và thường xảy ra vào thời điểm nào?

Ở vùng núi phía Bắc, lũ quét thường diễn ra trong giai đoạn đầu mùa mưa, từ tháng 6 đến tháng 10.

Trong khi đó, khu vực miền Trung và Tây Nguyên thường ghi nhận lũ quét trong tháng 10 và kéo dài đến hết tháng 12.

Đọc thêm: Các mức báo động lũ

Một số trận lũ quét kinh hoàng ở Việt Nam

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trải qua nhiều trận lũ quét nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Dưới đây là một số trận lũ quét kinh hoàng được ghi nhận:

• Lũ quét tại thôn Làng Nủ, Lào Cai (10/9/2024): Vào sáng ngày 10/9/2024, một trận lũ quét và sạt lở đất đã xảy ra tại thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Trận lũ đã vùi lấp toàn bộ thôn, nơi có 35 hộ dân với 128 người cư trú, khiến 58 người thiệt mạng. Công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn do khu vực bị chia cắt và mất liên lạc. 

Lũ quét tại Làng Nủ gây thiệt hàng nghiêm trọng

• Lũ quét tại huyện Kỳ Sơn, Nghệ An (2/10/2022): Ngày 2/10/2022, mưa lớn kéo dài đã gây ra lũ quét tại huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An. Trận lũ đã làm sập nhiều ngôi nhà, cuốn trôi tài sản và gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân địa phương.

• Lũ quét tại huyện Mù Cang Chải, Yên Bái (3/8/2017): Ngày 3/8/2017, mưa lớn kéo dài đã gây ra lũ quét tại huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Trận lũ đã cuốn trôi nhiều nhà cửa, làm ít nhất 9 người chết và nhiều người mất tích. Cơ sở hạ tầng bị hư hỏng nặng, gây khó khăn cho đời sống và sản xuất của người dân địa phương.

• Lũ quét tại huyện Mường La, Sơn La (3/8/2017): Cùng ngày 3/8/2017, huyện Mường La, tỉnh Sơn La cũng hứng chịu một trận lũ quét nghiêm trọng. Lũ đã cuốn trôi nhiều nhà cửa và tài sản của người dân, gây thiệt hại lớn về người và của.

Các biện pháp ứng phó lũ quét

Lũ quét là một trong những thiên tai nguy hiểm, xảy ra bất ngờ và gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Để giảm thiểu hậu quả do lũ quét gây ra, cần thực hiện các biện pháp phòng tránh sau:

Các biện pháp phòng tránh lũ quét

Biện pháp phòng tránh trước mùa mưa lũ

Để phòng tránh lũ quét hiệu quả, mỗi người dân cần chủ động nâng cao ý thức và thực hiện các biện pháp phòng tránh từ sớm, bao gồm:

• Theo dõi thông tin thời tiết: Cập nhật thường xuyên dự báo thời tiết trên các bản tin thời tiết, ứng dụng hoặc website như ThoiTiet24h, cảnh báo mưa lớn, lũ quét từ các cơ quan chức năng.

• Xác định vùng nguy cơ lũ quét: Nếu sống ở khu vực miền núi, ven suối, khe núi dốc, cần kiểm tra xem nơi ở có nằm trong vùng có nguy cơ lũ quét không.

• Xây dựng nhà ở an toàn: Tránh xây nhà gần sông suối, chân núi hoặc nơi có nguy cơ sạt lở cao. Nếu cần, hãy gia cố móng nhà và xây dựng hệ thống thoát nước tốt.

• Trồng rừng, bảo vệ môi trường: Hạn chế phá rừng, trồng thêm cây để giữ đất, giảm nguy cơ sạt lở đất và lũ quét.

Biện pháp ứng phó khi có nguy cơ lũ quét

Nếu bạn ở trong khu vực có nguy cơ xảy ra lũ quét, hãy áp dụng các biện pháp sau để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh:

Biện pháp ứng phó khi có nguy cơ lũ quét

Biện pháp khắc phục sau lũ quét

Khắc phục hậu quả sau lũ quét cũng rất quan trọng bởi nó ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của con người. Dưới đây là một số cách khắc phục lũ lụt:

• Kiểm tra an toàn nơi ở: Trước khi quay lại nhà, cần kiểm tra kỹ kết cấu nhà cửa, tránh nguy cơ sập đổ.

• Dọn dẹp vệ sinh, xử lý nguồn nước: Khử trùng nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường để phòng tránh dịch bệnh sau lũ.

• Liên hệ cơ quan chức năng: Báo cáo tình hình thiệt hại để nhận hỗ trợ và khôi phục cuộc sống nhanh chóng.

Tạm kết

Tóm lại, lũ quét là gì? Đây là một hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào, gây ra thiệt hại lớn về tài sản và tính mạng. Để bảo vệ bản thân và gia đình, việc theo dõi thông tin về thời tiết là vô cùng quan trọng. Hãy thường xuyên truy cập ThoiTiet24h để cập nhật thông tin, nhận cảnh báo kịp thời về lũ quét và các thiên tai khác.