Vì sao Lập thu, miền Bắc nắng nóng gay gắt như giữa mùa hè?

Tiết khí Lập thu đã bắt đầu vào 7/8/2025, tuy nhiên, dự báo thời tiết miền Bắc vẫn nắng nóng gay gắt trên diện rộng kéo dài tới 11/8. Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến nắng nóng trong thời gian gần đây.

Tiết lập thu nhưng thời tiết miền Bắc nắng nóng

Tiết khí Lập Thu

Ngày Lập thu chính là ngày đầu tiên bắt đầu tiết khí Lập Thu. Năm 2025, ngày Lập Thu diễn ra vào thứ năm, ngày 7/8/2025 ( tức là 14/6 Âm lịch)

Thông thường, vào tiết Lập thu xuất hiện những cơn mưa giao mùa. Chúng ta sẽ được trải nghiệm thời tiết 4 mùa trong một ngày: Xuân ấm, hạ nóng, thu mát, và đông lạnh. 

Tuy nhiên, tiết Lập thu 2025 lại không tuân theo quy luật này. Các đợt nắng nóng vẫn được dự báo xuất hiện vào cuối tháng 8, thậm chí sang tận tháng 9. 

Các đợt nắng nóng vẫn được dự báo xuất hiện vào tháng 8, tháng 9

Thời tiết trong ngày lập thu 

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, thời tiết trong ngày lập thu năm 2025 tại khu vực miền Bắc và Tây Nguyên tương đối dịu mát nhờ mưa xuất hiện nhiều nơi, có nơi mưa to đến rất to.

Tuy nhiên, từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng, các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa, thời tiết vẫn tiếp tục chịu ảnh hưởng của nắng nóng trong hai ngày 7–8/8, có nơi nắng nóng gay gắt với nền nhiệt cao nhất phổ biến từ 35–37°C, một số nơi trên 38°C. Cơ quan khí tượng dự báo nắng nóng tại khu vực này có thể kéo dài đến khoảng ngày 12/8.

Thời tiết nắng nóng với nền nhiệt cao trên 35 độ C

Riêng ngày 8/8, vùng đồng bằng Bắc Bộ và phía Nam tỉnh Phú Thọ, thời tiết nắng nóng với nhiệt độ cao nhất phổ biến từ 35–36°C, một vài nơi nhiệt độ cao trên 36°C. Độ ẩm tương đối thấp, dao động từ 60–65%.

Đợt nắng nóng này tại Bắc Bộ dự kiến sẽ kéo dài đến hết ngày 10/8.

Dự báo các đợt nắng nóng vẫn có thể tiếp diễn đến cuối tháng 8, thậm chí kéo dài sang tháng 9.

Lý giải Lập Thu nhưng thời tiết nắng nóng

Lập thu là một trong 24 tiết khí cổ truyền được sử dụng trong các nền văn hóa Đông Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên. 

Tiết khí này thường bắt đầu vào khoảng ngày 7 hoặc 8 tháng 8 dương lịch hàng năm, theo quan niệm dân gian, là dấu hiệu báo hiệu mùa hè kết thúc và mùa thu bắt đầu.

Tuy nhiên, các chuyên gia khí tượng hiện đại chỉ ra rằng Lập thu không phải là cột mốc chính thức cho sự kết thúc của mùa hè. 

Trên thực tế, sau thời điểm này, nhiều khu vực của Việt Nam, đặc biệt là miền Bắc và miền Trung, vẫn thường xuyên phải đối mặt với các đợt nắng nóng gay gắt, có thể kéo dài đến cuối tháng 8, thậm chí là tháng 9.

Tiết Lập Thu không phải là cột mốc chính thức cho sự kết thúc của mùa hè

Một lý do cho hiện tượng này là do năm nay là năm nhuận (có thêm một tháng 6 âm lịch), khiến cho mùa hè kéo dài hơn.

Ngoài ra, tác động của biến đổi khí hậu đã làm cho các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng trở nên bất thường hơn: chúng xuất hiện sớm hơn, kết thúc muộn hơn và có cường độ cũng như tần suất dày đặc hơn.