Bụi mịn PM2.5 là gì? Hiểm họa "vô hình" đang đe dọa sức khỏe bạn

Bụi mịn PM2.5 là gì mà khiến nhiều người lo ngại khi theo dõi chỉ số chất lượng không khí mỗi ngày? Loại bụi siêu nhỏ này không chỉ gây hại cho sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc, tác hại và cách phòng tránh bụi mịn PM2.5.

Bụi PM2.5 là gì?

Bụi mịn PM2.5 là gì?

Tổ chức Y tế Thế giới WHO định nghĩa bụi mịn (bụi mịn Tiếng Anh là Particulate Matter - PM) là một chất gây ô nhiễm không khí. Nó bao gồm hỗn hợp các hạt lỏng và hạt rắn lơ lửng trong không khí.

Chúng thường có nguồn gốc từ đất, bụi, bồ hóng và chủ yếu phân tán ra môi trường từ khói thông qua việc đốt các loại nhiên liệu hữu cơ trong công nghiệp hoặc phương tiện giao thông.

Chỉ số PM sử dụng đơn vị đo µm (micromet). Trong đó, 1 μm = 0.001mm. Tùy theo kích thước mà có thể chai thành 3 loại bụi mịn phổ biến là:

• PM 10: Kích thước đường kính bụi từ 2.5 - 10 µm.

• PM2.5: Kích thước đường kính bụi nhỏ ≤ 2,5 µm.

• PM 1.0: Kích thước đường kính bụi ≤ 1 µm.

Khái niệm bụi mịn là gì

Vậy bụi mịn PM2.5 là gì? Đây là loại bụi mịn 2.5, gồm tập hợp các hạt bụi có kích thước 2.5 μm trở xuống và nhỏ hơn 30 lần so với tóc người.

PM 2.5 về bản chất được hình thành từ những chất có trong tự nhiên như carbon, nito, hợp chất kim loại,...

Bụi PM2.5 bao nhiêu là an toàn?

Dưới đây là bảng phân loại mức độ ô nhiễm bụi mịn PM10, PM2.5 và PM1.0:

Vậy làm thế nào để biết nồng độ bụi mịn PM2.5 tại nơi bạn ở là bao nhiêu? Hãy truy cập các ứng dụng hoặc website cung cấp thông tin thời tiết như ThoiTiet24h.

Tại đây, bạn có thể kiểm tra chỉ số chất lượng không khí để từ đó điều chỉnh kế hoạch sinh hoạt của bản thân cho phù hợp.

Kiểm tra chỉ số không khí tại ThoiTiet24h

Nguyên nhân gây ra bụi mịn PM2.5 là gì?

Bụi mịn PM 2.5 là một trong những tác nhân chính gây ô nhiễm môi trường không khí, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và môi trường sống. 

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, hãy tìm hiểu về các nguyên nhân gây ra bụi mịn PM2.5, bao gồm cả nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo.

Nguyên nhân tự nhiên

• Cháy rừng: Các vụ cháy rừng, thường do biến đổi khí hậu, thải ra lượng lớn khói và bụi mịn vào không khí.​

• Bụi từ sa mạc và đất cát: Gió mạnh có thể cuốn bụi từ sa mạc và đất cát vào khí quyển, tạo thành bụi mịn.​

• Phun trào núi lửa: Núi lửa phun trào giải phóng tro bụi và khí độc, góp phần tạo ra bụi mịn PM2.5.​

• Hiện tượng thời tiết: Sương mù và nghịch nhiệt vào thời điểm giao mùa khiến bụi mịn tích tụ trong không khí.​

Các yếu tố gây ra bụi mịn PM2.5

Nguyên nhân nhân tạo

• Giao thông vận tải: Khí thải từ ô tô, xe máy chứa các hạt bụi mịn và khí độc hại.​

• Hoạt động công nghiệp: Nhà máy và xí nghiệp thải ra khói bụi và khí thải trong quá trình sản xuất.​

• Xây dựng: Các công trình xây dựng phát sinh bụi mịn từ vật liệu và hoạt động thi công.​

• Đốt nhiên liệu: Việc đốt than, củi, rơm rạ và rác thải sinh hoạt tạo ra bụi mịn và khí độc.​

• Sinh hoạt hàng ngày: Nấu nướng, hút thuốc và sử dụng các thiết bị đốt cháy trong nhà cũng góp phần tạo ra bụi mịn PM2.5.

Tác hại của bụi mịn PM2.5

Bụi mịn nói chung và bụi mịn PM2.5 nói riêng mang đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe con người và môi trường. 

Với kích thước siêu nhỏ, các hạt bụi này có thể dễ dàng đi sâu vào đường hô hấp, thâm nhập đến phổi và thậm chí là hệ tuần hoàn, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như hen suyễn, viêm phổi, tim mạch và ung thư. 

Đặc biệt, trẻ em, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. 

Bụi mịn tác động đến con người và môi trường

Không chỉ dừng lại ở sức khỏe, bụi mịn PM2.5 còn gây ra hiện tượng sương mù quang hóa, giảm tầm nhìn và khiến bầu không khí trở nên ngột ngạt.

Từ đó gây ra ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và sinh hoạt hằng ngày của người dân.

Cách phòng tránh bụi mịn PM2.5

Bạn đã biết bụi mịn PM2.5 là gì và ảnh hưởng tới con người như thế nào. 

Vậy làm thế nào để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình? Hãy áp dụng các biện pháp dưới đây:

• Hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm ô nhiễm: Tránh di chuyển ngoài trời vào sáng sớm hoặc chiều tối, khi mật độ bụi mịn thường tăng cao.

• Đóng kín cửa nhà và xe khi di chuyển: Việc giữ kín không gian giúp ngăn bụi mịn xâm nhập vào nơi ở hoặc trong xe hơi.

• Đeo khẩu trang chuyên dụng khi ra ngoài: Sử dụng khẩu trang đạt chuẩn như N95 hoặc KN95 giúp lọc hiệu quả các hạt bụi mịn trong không khí.

Đeo khẩu trang để ngăn ngừa bụi mịn

• Sử dụng máy lọc không khí trong nhà: Máy lọc không khí có màng lọc HEPA giúp loại bỏ bụi mịn hiệu quả, đặc biệt ở khu vực đô thị. Đây cũng là một mẹo làm sạch bụi trong nhà.

• Trồng nhiều cây xanh quanh nhà: Cây xanh có khả năng hấp thụ bụi bẩn và thanh lọc không khí, cải thiện chất lượng môi trường sống.

• Theo dõi chỉ số chất lượng không khí (AQI): Sử dụng các ứng dụng hoặc website như ThoiTiet24h để biết khi nào cần hạn chế ra ngoài.

• Giữ vệ sinh không gian sống sạch sẽ: Thường xuyên lau chùi, hút bụi và thông gió giúp giảm lượng bụi mịn tích tụ trong nhà.

Tạm kết

Qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ bụi mịn PM2.5 là gì, nguyên nhân hình thành cũng như tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe và môi trường sống. Để chủ động phòng tránh, bạn nên theo dõi chỉ số chất lượng không khí hằng ngày. Hãy truy cập ThoiTiet24h để cập nhật tình hình thời tiết và mức độ bụi mịn PM2.5, từ đó có biện pháp bảo vệ sức khỏe kịp thời cho bản thân và gia đình.