Sấm sét là gì? Các loại sấm sét thường gặp trong tự nhiên

Sấm sét là gì? Hiện tượng tự nhiên xuất hiện phổ biến này có sức mạnh đáng sợ như thế nào? Những thông tin về nguyên nhân hình thành sấm sét, các loại sấm sét trong tự nhiên và cách phòng tránh sấm sét an toàn sẽ được hé lộ ngay dưới đây. 

Sấm sét là gì 

Sấm sét là gì?

Sấm và sét đều là những hiện tượng tự nhiên dễ thấy trong tự nhiên. Vậy, sấm là gì và sét là gì? Vì sao sau khi có sét thường có sấm. 

Sấm là gì?

Sấm hay còn gọi là Sấm sét là hiện tượng tự nhiên đặc biệt, thường xuất hiện cùng với khi trời mưa, bão.

Tùy vào khoảng cách và bản chất của mỗi tia chớp, âm thanh sấm nghe được sẽ có sự khác biệt. Âm thanh của sấm có thể ở dạng một tiếng nổ lớn hoặc một tràng âm kéo dài. 

Hiện tượng sấm sét là gì 

Âm thanh của sấm thường được nghe thấy sau khi có ánh sáng tia chớp lóe lên. Chính điều này có thể giúp người ta tính toán được khoảng cách tia chớp ở bao xa sau khi thấy tia chớp lóe lên và ngay sau đó là tiếng sấm nổ. 

Tia sét là gì? 

Hiện tượng sét, tia sét trong sấm sét được phân tách nghĩa riêng. Sét là hiện tượng phóng điện giữa các đám mây và mặt đất hay giữa các đám mây mang điện tích trái dấu. 

Tia sét là sự di chuyển của các hạt mang điện như electron và ion dưới dạng dòng plasma phát sáng. Mặc dù tia sét là một dòng điện, nhưng hình ảnh của nó lại được truyền đi dưới dạng ánh sáng (photon). 

Chính vì vậy, chúng ta có thể nhìn thấy tia sét trước khi nghe tiếng sấm, bởi vì ánh sáng có tốc độ truyền nhanh hơn rất nhiều so với âm thanh. 

Hình ảnh tia sét trên bầu trời 

Trong điều kiện bình thường của không khí, âm thanh chỉ truyền đi được với tốc độ khoảng 343 m/s, trong khi ánh sáng có thể di chuyển với tốc độ lên tới 299,792 km/s. 

Một đặc điểm ấn tượng của tia sét là nhiệt độ của nó có thể đạt tới hơn 30,000 K (tương đương khoảng 29,726 °C), gấp 5 lần nhiệt độ bề mặt Mặt Trời, vốn chỉ khoảng 5,778 K.

Với đặc trưng kể trên, vì sao bầu trời lại xuất hiện sấm sét? 

Vì sao lại có sấm sét?

Sấm sét là gì? Sự hình thành sấm và sét là dựa trên những yếu tố tự nhiên có sự liên quan mật thiết với nhau. Do đó, sau khi tia chớp (đó là sét) xuất hiện, sẽ xuất hiện tiếng nổ với nhiều sắc thái khác nhau (đó là sấm) .

Sự hình thành của sét 

Nguyên nhân có sấm sét bắt đầu từ quá trình hình thành của sét. Trong một đám mây dông sẽ có sự phân bố không đồng đều giữa các hạt mưa và hạt băng. Trong quá trình mây dông di chuyển sẽ tạo nên sự phân tách điện tích vì một số khối băng bị đầy lên cao. 

Sự phân bố điện tích lớn giữa các phần trên và dưới của đám mây dông dẫn đến chênh lệch điện tích, tạo điều kiện cho sét hình thành.

Một vài đặc điểm của sấm, sét 

Khi sự phân bố điện tích trong các đám mây đủ lớn, nó sẽ gây ảnh hưởng đến mặt đất. 

Một vùng điện trường mạnh được tạo ra khi điện tích âm của các đám mây, đẩy điện tích dương trên mặt đất về phía bề mặt. Điện trường đủ mạnh sẽ tạo ra hiện tượng phóng điện (đây là tia sét giữa đám mây và mặt đất). 

Tại các vùng có cường độ điện trường cao như: tòa nhà, cây cao, núi đồi, thường là nơi dễ bị sét đánh trúng nhất. 

Sự hình thành của Sấm 

Nguyên nhân hình thành nấm xuất phát từ hiện tượng sét. Khi tia sét di chuyển qua không khí, nhanh chóng làm không khí giãn nở và tạo thành chấn động mạnh. Chấn động sóng âm này được gọi là sấm. 

Tiếng sấm xuất hiện sau khi có tia chớp 

Hiện tượng tiếng sấm kéo dài cũng là do chịu ảnh hưởng từ quá trình chuyển động của tia sét. Sét khi chuyển động nhanh, tạo thành tiếng nổ nhỏ. Tuy nhiên, đường đi của sét rất dài và nối thành từng đoạn. Do đó, khi tạo tiếng nổ sẽ hình thành từng tràng dài nối tiếp ầm ầm. 

Như vậy, cơ chế hình thành trên đã giúp bạn hiểu sấm sét là gì và được tạo ra như thế nào. Tuy nhiên, hiện tượng sấm sét lại vô cùng đa dạng trong tự nhiên.

Mỗi trạng thái sấm sét sẽ mang những đặc điểm khác nhau, dự báo những trạng thái thời tiết khác nhau. 

Cụ thể được giải thích dưới đây. 

Các loại sấm trong tự nhiên 

Âm thanh của sấm được phân loại theo độ to, thời lượng và độ cao âm của sấm. Một số loại sấm phổ biến và thường xuất hiện, dễ dàng nhận biết như: 

• Tiếng sấm nổ: Đây là dạng âm thanh phổ biến. Tiếng sấm nổ là âm thanh đơn giản, dễ nghe, cực lớn và ngắn (khoảng 1 - 2 giây). Đặc điểm của tiếng sấm nổ là có âm vực cao. Sấm nổ đến từ các tia chớp CG đánh từ đám mây xuống đất ở khoảng cách gần. 

• Hồi sấm (tràng sấm): Đây là những âm thanh thay đổi liên tục về cả cao độ và độ lớn. 

Sấm thường xuất hiện thành từng tiếng nổ hoặc thành tràng 

• Tiếng sấm lăn: Đây là sự kết hợp âm thanh không đều giữa cường độ và cao độ âm. 

• Tiếng sấm rền: có âm lượng nhỏ hơn, sấm rền kéo dài hơn (lên tới trên 30 giây) và có âm vực thấp.

• Sấm nghịch nhiệt: năng lượng âm cao, xảy ra khi một tia sét hình thành giữa quá trình nghịch nhiệt (lớp khí gần mặt đất sẽ lạnh hơn khối khí phía trên).  

Các loại sét phổ biến 

Bên cạnh việc phân loại âm thanh các loại sấm, các loại sét trên trái đất cũng được phân loại dựa trên nguồn gốc hình thành. Nếu chưa hiểu rõ sấm sét là gì? Hãy tìm hiểu thêm các loại sét phổ biến trên trái đất dưới đây:

• Sét giữa đám mây với mặt đất: Đây là loại sét phổ biến nhất được tạo ra từ sự phóng điện trong khí quyển giữa đám mây và mặt đất. Đây là hình thức tia sét phổ biến nhất và thường thấy trong các trận mưa lớn. 

Sét giữa đám mây với mặt đất

• Sét núi lửa: Đây là hiện tượng tia sét được phát hiện trong đám khói của núi lửa phun trào. Tia sét này xuất hiện giữa các đám khói bụi và dung nhan trên miệng núi lửa. Đây còn là một hiện tượng bí ẩn chưa có lời giải đáp. 

Sét núi lửa

• Sét hòn: Sét hòn giống như một quả cầu ánh sáng trôi nổi trong không khí. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc khi ghi lại hiện tượng sét hòn, đã tìm ra rằng sét hòn được tạo ra từ các khoáng chất bay hơi từ đất. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa được công nhận vì chưa có cái nhìn khoa học toàn diện. 

Sét hòn

• Sét khô: Đây là hiện tượng sét đặc biệt, xuất hiện trong những cơn dông, nhưng không gây mưa. Sét khô thường xuất hiện ở các tầng cao. Thực tế, sét khô là một trong những nguyên nhân chính gây ra cháy rừng. 

Sét khô 

• Sét trong nội bộ đám mây: Đây là tia sét phổ biến xuất hiện trong các cơn mưa dông. Khi các vùng mang điện tích âm và điện tích dương trong cùng một đám mây đủ lớn để tạo nên một tia lửa điện khổng lồ. 

Sét trong nội bộ đám mây 

Để dễ dàng tìm hiểu về hiện tượng sấm sét là gì, hãy theo dõi một vài hình ảnh các trận sấm sét lớn từng xảy ra dưới đây: 

Hình ảnh sấm sét tại Tượng Nữ Thần Tự Do 

Hình ảnh sấm sét ở Canada

Hình ảnh sấm sét ở California

Hình ảnh sấm sét ở Nam Kinh Trung Quốc

Hình ảnh sấm sét trên miệng núi lửa

Ảnh hưởng của sấm sét đến đời sống 

Sấm sét là gì? Sấm sét có ảnh hưởng thế nào đến các hoạt động đời sống. 

Trong thực tế, sấm sét là một hiện tượng tự nhiên vô cùng nguy hiểm và mang đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho đời sống: 

• Sấm sét gây nguy hiểm đến tính mạng:

Khi bị sét đánh vào người có thể dẫn đến nhiều thương tổn nặng nề: các vấn đề về thần kinh, mạch máu, mất trí nhớ, tổn thương xương,... Với người bị sét đánh mạnh có thể có nguy cơ tử vong. 

Sét đánh gây thiệt hại tài sản 

• Sấm sét gây nguy hiểm cho tài sản: 

Sấm sét là hiện tượng tự nhiên có khả năng gây cháy nổ các công trình, nhà cửa, đường điện,.. Ngoài ra, hiện tượng sấm sét còn có thể nguyên nhân gây ra hỏa hoạn lớn. 

Với những tác động tiêu cực và khó kiểm soát của sấm sét, người dân cần chủ động có những phòng tránh cần thiết khi trước các dấu hiệu của sét đánh.

Dưới đây là một vài biện pháp phòng tránh an toàn khi có sét mà bạn cần ghi nhớ. 

Cách phòng tránh sét đánh an toàn 

Sau khi đã tìm hiểu sấm sét và gì và nắm rõ những tác động tiêu cực của hiện tượng sét đánh, hãy ghi nhớ những biện pháp phòng tránh sét đánh dưới đây:

• Khi có dấu hiệu mưa lớn, khả năng có sét: nhanh chóng rút các ổ cắm điện, các thiết bị điện. 

• Khi đang trong nhà mà có hiện tượng sét đánh: nhổ nhanh các thiết bị điện, ĐỨNG XA cửa sổ, các đồ dùng điện, các thiết bị điện tử và khu vực ẩm ướt. 

• Khi mưa lớn, sét đánh mà đang ở ngoài trời: TRÁNH XA cây cối, khu vực không gian rộng, thoáng và các vật dụng kim loại. TÌM VỊ TRÍ TRÚ thấp, trú ở nơi có vị trí càng thấp càng tốt: tay ôm cổ, nhón chân, để diện tích tiếp xúc với mặt đất càng nhỏ càng tốt. KHÔNG ĐỨNG TỤ TẬP thành nhóm người. 

• Nếu cảm thấy tóc dựng: lúc này bạn có nguy cơ bị sét đánh, LẬP TỨC CÚI NGƯỜI, lấy tay che tai, không nằm xuống mặt đất hay để tay chạm đất.

Một vài biện pháp phòng tránh sét đánh 

Đây là những kỹ năng quan trọng để bảo vệ tính mạng khi có nguy cơ gặp sét đánh. Ngoài ra, việc bảo vệ tài sản cũng vô cùng quan trọng. Hãy lưu ý:

• Lắp đặt hệ thống chống sét cho gia đình. 

• Hạn chế trồng cây quá cao ở khu vực nhà ở. 

• Thường xuyên kiểm tra, cất giữ các thiết bị điện tử trong gia đình cẩn thận, tránh nguy cơ bị sét đánh. 

• Chủ động tìm hiểu các biện pháp ứng phó với sét đánh trong trường hợp khẩn cấp. 

• Thường xuyên cập nhật tin tức dự báo thời tiết hàng ngày tại ThoiTiet24h để theo dõi những thông tin thời tiết mới nhất và diễn biến thời tiết tiêu cực khi cần thiết. 

Ngoài các biện pháp ứng phó, phòng tránh sét đánh kể trên, hãy ghi nhớ thêm: cách cấp cứu người bị sét đánh dưới đây: 

Trên đây là chi tiết những giải thích sấm sét là gì và các kiến thức ứng phó, phòng tránh sấm sét hiệu quả, an toàn. Mong rằng, những thông tin này sẽ mang đến thêm những kiến thức hữu ích và cần thiết cho cuộc sống của bạn. Đừng quên thường xuyên cập nhật Thoitiet24h để theo dõi diễn biến thời tiết mới nhất hàng ngày và những kiến thức, kỹ năng thú vị nhất.