Xích đạo là gì? Tìm hiểu vị trí, đặc điểm và những điều thú vị

Đường xích đạo thường được nhắc đến trong địa lý, nhưng thực chất xích đạo là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Trong bài viết này, hãy cùng khám phá khái niệm xích đạo và những điều thú vị xoay quanh nó.

Đường xích đạo là gì?

Xích đạo là gì?

Có thể nhiều người chưa biết đường xích đạo Tiếng Anh là gì thì nó được gọi là Equator. Đây là một đường tròn tưởng tượng được vé trên bề mặt một hành tinh tại khoảng cách giữa 2 cực.

Tại Trái Đất, đường xích đạo chia đôi hành tinh thành Bắc bán cầu và Nam bán cầu.

Xích đạo có nghĩa là gì?

Đặc điểm của đường xích đạo là gì?

Dưới đây là một số đặc điểm của xích đạo:

• Vĩ độ của đường xích đạo là 0°

• Đường xích đạo dài 40.075 km hay 24.901,5 dặm

• Các khu vực nằm trên xích đạo quanh năm đều có hiện tượng ngày và đêm bằng nhau

• Bất kỳ địa điểm nào nằm trên xích đạo đều thấy Mặt Trời ở thẳng đỉnh đầu 2 lần trong năm vào ngày xuân phân (21/3) và thu phân (23/9)

• Xích đạo là 1 trong 5 vĩ tuyến và cũng là vĩ tuyến dài nhất chủ yếu dựa trên quan hệ giữa sự tự quay của Trái Đất với mặt phẳng quỹ đạo của nó xung quanh Mặt Trời 

Đọc thêm: Bầu khí quyển là gì?

Đặc điểm của xích đạo

Khí hậu vùng xích đạo

Những nước nằm quanh đường xích đạo chủ yếu chỉ có 2 mùa là mùa mưa và mùa khô. Mặc dù vậy, những quốc gia nằm càng gần đường xích đạo thì sẽ có khí hậu ẩm ướt quanh năm.

Đó cũng là một phần lý do cảnh quan ở những khu vực này thường xanh và còn có những con sông lớn như sông Amazon ở Nam Mỹ và sông Congo ở Châu Phi.

Khí hậu xích đạo là gì?

Khí hậu xích đạo hay còn được gọi là khí hậu rừng mưa nhiệt đới, nổi bật với các đặc điểm như sau:

• Nhiệt độ cao suốt cả năm, trung bình đều > 25°C

• Nhiệt độ ổn định trong cả năm

• Có mưa khá thường xuyên và chủ yếu vào buổi chiều với lượng mưa trung bình khoảng 2.000mm/năm

• Độ ẩm luôn ở mức cao và áp suất khí quyển thấp

• Có hệ sinh học đa dạng với rừng mưa nhiệt đới là môi trường sống của nhiều loại động thực vật đặc hữu

Đọc thêm: Thủng tầng ozone là gì?

Các quốc gia có đường xích đạo đi qua

Vậy bạn đã biết xích đạo là gì. Vậy đường xích đạo đi qua những quốc gia nào trên thế giới. 

Hiện tại, đường xích đạo chạy qua 25 quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Phi, châu Mỹ và châu Á như sau:

Lý do xích đạo chưa phải là nơi nóng nhất của Trái Đất

Dù nằm gần Mặt Trời nhất, xích đạo chưa phải là nơi có nhiệt độ cao nhất trên Trái Đất. Nhiệt độ tại đây được ghi nhận ít khi vượt quá 35°C.

Điều này nghe có lạ nhưng lại hoàn toàn hợp lý khi xét đến các yếu tố khí hậu và địa hình. 

Khu vực xích đạo có nhiệt độ quanh năm không quá cao

Đường xích đạo đi qua đại dương mang theo gió tín phong và mưa.

Tại khu vực xích đạo, lượng mưa rất lớn và độ ẩm luôn duy trì ở mức cao quanh năm. Điều này khiến hơi nước trong không khí trở thành lớp "màng chắn tự nhiên", hấp thụ và phản xạ một phần năng lượng mặt trời, giúp điều hòa nhiệt độ. 

Ngoài ra, phần lớn vùng xích đạo được bao phủ bởi rừng rậm nhiệt đới với thảm thực vật dày đặc. Cây xanh tham gia vào quá trình thoát hơi nước, tạo nên hiệu ứng làm mát. 

Ngược lại, những nơi khô hạn như sa mạc Sahara, dù cách xa xích đạo, lại có khí hậu khô cằn, ít mây, khiến nhiệt độ ban ngày tăng cao đột biến – trở thành những vùng nóng nhất hành tinh.

Tạm kết

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn xích đạo là gì và vì sao khu vực này có vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu toàn cầu. Dù không phải là nơi nóng nhất, xích đạo vẫn là trung tâm của nhiều hiện tượng tự nhiên thú vị, đáng để chúng ta khám phá thêm.